De energiecrisis vormt een nieuwe grote uitdaging voor de cultuursector. Overheidssteun lijkt de enige structurele oplossing. Maar wat doet de cultuursector zelf om de crisis het hoofd te bieden? En wat gaat de bezoeker merken van de crisis? Kunnen we hogere ticketprijzen verwachten? We spraken erover met TivoliVredenburg en het Gentse kunstencentrum VIERNULVIER, dat met hun Pay what you can-systeem voor de troepen uit loopt.
Micha Windgassen (33), de nieuwe Directeur Vereniging Vrienden van het Concertgebouw en het Koninklijk Concertgebouworkest – kortgezegd Directeur Concertvrienden – is altijd op zoek naar een nieuwe manier van concertbeleving. Naar manieren om te laten zien wat klassieke muziek nog méér kan zijn. Dit doet ze onder meer door genres naar het Concertgebouw te halen die daar nog niet eerder te horen waren, en zo nieuwe verbindingen te bewerkstelligen.
Metershoge boekenkasten vullen de werkruimte van Elise Althoff (37), sinds juli werkzaam als Directeur Interne Zaken bij het Nederlands Letterenfonds. “Het meeste heb ik niet gelezen hoor,” verduidelijkt ze meteen. Directeur Interne Zaken is een nieuwe functie binnen het fonds – en een brede functie, iets wat Elise op het lijf is geschreven. We spreken haar over haar loopbaan, een terugkeer naar de culturele sector, en hoe ze een directeursfunctie combineert met het opzetten van haar eigen bedrijf én het doen van een masterstudie.
Poëzie geeft moed, troost en plezier, en dat zou iedereen moeten kunnen ervaren, vindt Diana Chin-A-Fat, sinds 1 september 2022 directeur van Poetry International. De line-up van het jaarlijkse Poetry International Festival mag bovendien worden gezien als boodschap: “Ik wil uitdragen dat een status quo geen gegeven is, maar best uitgedaagd mag worden.”
De sfeer op de boot naar Terschelling is uitgelaten: na twee digitale jaren is er eindelijk weer een fysieke versie van theaterfestival Oerol (“overal” in Terschellings dialect). Tien dagen lang locatietheater, kunst, muziek en expedities verspreid over het eiland. Op een stralende dag spreken we Oerol-directeur Siart Smit over het werven van medewerkers en vrijwilligers, veranderingen na de corona-periode, het inclusiever maken van festivals en toekomstplannen voor Oerol.
In januari 2021 wierf de Koppelkerk in Bredevoort via Culturele vacatures kandidaten voor een bijzondere stageplaats: een Junior-directeur. Het betrof een uitdagende stage, waar via social media enige ophef over ontstond. Men vroeg zich af of een directeursfunctie als stage wel een gezonde werksituatie zou kunnen opleveren. Annemiek van der Hoek (26), die de stageplaats uiteindelijk invulde, heeft het echter als een enorme kans ervaren, zowel om zich te ontwikkelen als te laten zien wat ze kan. En dat is gezien: Annemiek zal vanaf 1 juni 2022 het volwaardige directeurschap van de Koppelkerk op zich nemen. Ze neemt de functie over van de huidige directeur en oprichter Sylvia Heijnen, die na zeven jaar vertrekt.
Sinds januari van dit jaar speelt Adrie van Essen (47) een centrale rol in de organisatie van de verschillende activiteiten in Deventer. Als nieuwe artistiek leider van evenementenbureau dEVENTer is hij onder andere verantwoordelijk voor de festivals Deventer op Stelten, het Dickens Festijn en de Deventer Boekenmarkt.
Steeds meer culturele organisaties roepen de hulp in van een adviseur op het gebied van diversiteit en inclusie. Hoe gaat zo iemand te werk? En: gaat de diversiteitsadviseur de cultuursector écht divers en inclusief maken? Mourad El Moussati (28), diversiteitsadviseur bij het Maritiem Museum Rotterdam en Museum Boijmans van Beuningen vertelt over de mooie én lastige kanten van het diversiteitsvraagstuk.
Hoe blijf je je als organisatie continue vernieuwen? Hoe draagt Berlijnplein bij aan deze vernieuwing? Samenwerkingen tussen organisaties en interdisciplinair werken leiden tot vernieuwingen in de eigen organisatie en in de organisatie van het geheel. Dit soort samenwerking is niet vanzelfsprekend, het vraagt veel van organisaties, maar levert ook veel op.
Wat meteen opvalt wanneer je binnenkomt in De Thomas, is de immense rust. Gezien vanaf de onopvallende buitenkant van het gebouw, op nog geen vijf minuten lopen van de hectische Zuidas, kun je niet vermoeden wat voor sereniteit er binnen hangt. Sinds ongeveer een half jaar is deze locatie de werkplek van San Jonker, toen aangenomen als Kwartiermaker Bedrijfsvoering & Programmering. Tijdens een korte tour door het gebouw vertelt ze trots over de brutalistische architectuur, die vol zit met bijbelse verwijzingen. Zeven traptreden naar de deur, twaalf raampjes in de kerkzaal. De Thomas is anders dan de meeste kerken, met een in 1966 al ingebouwd theater (als enige kerk in Nederland!), en een kelder waar in de jaren zestig wilde feesten plaatsvonden. We spreken San over haar carrièreswitch, de rol van de kerk in 2022 en het belang van zingeving op de Zuidas.
Ooit een koekjesfabriek; nu dé culturele ontmoetingsplek van Den Bosch. De Verkadefabriek, in 2004 verbouwd van leegstaande fabriek tot een complex voor theater, film en horeca, bestaat tegenwoordig uit maar liefst twee theaterzalen, vijf filmzalen, een Clubzaal en een café-restaurant. Arjan Timmermans (47), Hoofd Verhuur, gaat over de verhuur van deze ruimtes in de Verkadefabriek. Met een achtergrond in Music & Arts Management en een veelzijdig cv zit deze creatieve geest hier sinds een maand of zes helemaal op zijn plek.
Duizend-en-één dingen tegelijk doen: dat zou je als rode draad kunnen zien in de carrière van Jeffrey Meulman (53), sinds 1 juni 2021 de nieuwe directeur van de Verkadefabriek in Den Bosch. Als ‘self made man’ in de theatersector pakte hij met “een do-it-yourself punk-mentaliteit” van alles op. Zo bouwde hij al freelancend een enorme staat van dienst op. Die ervaring zet hij nu in als bestuurder van de Verkadefabriek, een fulltimebaan in vaste dienst. We spreken Jeffrey over zijn plannen voor wat hij een uniek festivalgebouw noemt, zijn visie op het zzp-schap en zijn achtergrond.
Musea komen maar moeilijk los van hun stoffige imago onder jongeren. Als het aan Sander Roovers (37) ligt, komt daar de komende jaren snel verandering in. Hij is sinds mei 2021 Projectleider Publieksverbreding voor vijf musea in Noord-Brabant. Samen met zijn collega’s gaat hij aan de slag met de opgave om meer vmbo’ers naar musea te trekken. “Zo’n zestig procent van de middelbare scholieren volgt een vmbo-opleiding, dat is een gigantisch grote groep. Toch bezoekt maar een fractie van deze grote groep leerlingen het museum. Dat is erg jammer.”
Schema’s, draaiboeken en overzichten; voor zover je het leven erin kunt vatten, doet Caroline Bakker (53) – sinds april 2020 zakelijk leider bij Koorbiënnale Haarlem – dat graag. Behalve bij een topconcert, dan gaan alle analyses het raam uit. “Wow, wat gebéurt hier?”
Werken bij Museum De Lakenhal was van jongs af aan al een droom voor Anne van den Dool. In juli 2021 is ze begonnen als tijdelijke medewerker Online Communicatie & PR bij het Leidse museum, in verband met een zwangerschapsverlof. Tijdens Anne’s studies Film- en Literatuurwetenschappen en Nederlandistiek specialiseerde ze zich in Moderne Nederlandse Letterkunde. Ondertussen heeft ze twee romans uitgebracht en zijn ook haar gedichten in meerdere literaire tijdschriften verschenen. Op dit moment heeft ze verschillende freelance klussen als cultureel tekstschrijver en journalist. Haar rol bij Museum De Lakenhal is haar – als geboren en getogen Leidse – op het lijf geschreven. We spraken haar over haar passie voor schrijven, het freelance werken, en wat ze zo leuk vindt aan werken bij Museum De Lakenhal.
Wanneer je het woord ‘bibliotheek’ hoort, dan denk je aan boeken en aan lezen. En dat klopt ook, natuurlijk. Maar volgens Marjolein Rietveld (44), sinds maart 2021 Programmamanager bij de Bibliotheek Venlo, is dat is al lang niet meer het enige dat de bibliotheek biedt. Wij spraken Marjolein over haar functie en vroegen haar hoe zij de doelen en dromen van de bibliotheek vertaalt naar een innovatieve projectportefeuille.
Diebrichje Brands (49), sinds juli 2021 voorzitter van de Raad van Toezicht van Korzo, denkt graag groot. Kijkend voorbij de eigen organisatie trekt ze lijnen tussen mensen, organisaties en maatschappelijke ontwikkelingen. Culturele instellingen moeten meer gaan samenwerken én oog hebben voor de digitale transitie, is haar overtuiging. Via haar voorzitterschap draagt ze daar graag aan bij.
Theater Babel maakt inclusief theater: theater waarbij niemand wordt uitgesloten. Het gezelschap bestaat uit spelers met én zonder beperking en maakt interdisciplinaire voorstellingen over maatschappelijke onderwerpen. Paul Röttger (67), directeur, regisseur en ’theateractivist’, legt uit waarom inclusief werken geen uitzondering meer zou moeten zijn. “Ik wil niet dat mensen doen alsof ze geen beperking hebben. Ik wil álles laten zien. Ik houd steeds meer van het imperfecte – maar dat imperfecte moet wel heel goed gedaan worden.”
Tessel Vleeskens (36) is sinds 1 januari 2021 werkzaam als Webmaster / Specialist Gebruikersonderzoek bij het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) in ’s-Hertogenbosch. Na een aantal jaar in het bedrijfsleven te hebben gewerkt als community-manager, zet ze haar kennis en ervaring nu in om het bezoek aan de BHIC-website – één van de best bezochte archiefwebsites van Nederland – te analyseren. We spraken met Tessel over haar terugkeer naar de cultuursector en de inhoud van haar functie.
Actuele maatschappelijke thema’s adresseren door de ogen van kunstenaars, dat is wat Nina Folkersma (1969) wil. Als directeur van Amsterdam Art bevindt ze zich in een ideale positie om de ontwikkelingen in de Amsterdamse kunstwereld te volgen – én te sturen. “We zitten op een cruciaal moment: het openbreken van de geschiedenis en van dat witte, westerse, mannelijke dominante verhaal. Het interesseert mij enorm hoe dat vorm gaat krijgen.”
Jet is onhandig, onmogelijk nieuwsgierig en trapt in elke grap. Wat dat betreft lijkt ze ontzettend veel op haar geestelijk moeder, die veel van haarzelf in het clownskarakter stopte. Als enthousiaste CliniClown Jet zorgt de al even enthousiaste Hanneke Som voor plezier bij heel wat kinderen, zowel online als op locatie. “Als de kinderen plezier hebben en even uit hun dagelijkse onvermogen worden gehaald, dan hebben wij een topdag.”