Een culturele broedplaats waar muziekprofessionals elkaar inspireren en gestimuleerd worden om zichzelf en elkaar naar nieuwe hoogten te tillen. Dat is wat de oprichters van De Basis voor ogen hadden toen ze het oude Doornroosje in Nijmegen kochten na een wervelende crowdfunding. 1 oktober 2021 opende De Basis voor het eerst haar deuren. Hoe staat het er nu voor? We spreken de voorzitter van de Stichting, Desirée van Steenveldt, en een van de residents, muziekproducent en DJ Sjef van der Heijden (alias Koarse), in het kleurrijke pand net buiten het centrum van Nijmegen.
Wanneer je aankomt bij De Basis is het even zoeken naar de ingang: de muzikale broedplaats van Nijmegen heeft een muur van graffiti die de voordeur kundig camoufleert. Desireé, de voorzitter van de Stichting, moet er een beetje om lachen: “Ja, daar moeten we misschien nog een keer iets aan doen.” Die reactie lijkt tekenend voor De Basis: blijven kijken naar mogelijke ontwikkelingen voor de toekomst, hoe klein ook – alles om het muzikale klimaat in de regio Nijmegen zo optimaal mogelijk te krijgen.
Bouwen aan De Basis
In het dagelijks leven is Desirée communicatieadviseur, maar in De Basis vond ze een initiatief waarmee ze haar wens om zich maatschappelijk in te zetten kon verenigen met haar liefde voor muziek, eerst als certificaathouder en later als voorzitter van het Bestuur van de Stichting. Een onbezoldigde functie, net als de andere bestuursfuncties binnen de Stichting.
Ze kan zich het begin nog goed herinneren. Het aankopen en opknappen van het pand was een hele uitdaging. Met behulp van de gemeente Nijmegen, de Rabobank, het VSBfonds, Stichting Volksbelang en de crowdfunding Bouw Mee Aan De Basis konden de ambities van de oprichters – een broedplaats voor muziekprofessionals – dan toch worden waargemaakt: “Er zit een hele warme gemeenschap van mensen achter die zich met veel liefde heeft ingezet zodat dit pand behouden kon blijven voor de muziek. Het is heel mooi om te zien dat De Basis zo breed gedragen wordt in de stad.”
De geschiedenis van het oude Doornroosje is door het hele pand nog terug te vinden: de hoge plafonds, de goud geverfde trap naar boven, hier en daar zelfs een oude poster.
Maar de uitdagingen hielden niet op bij de aankoop en verbouwing van het pand. “Toen de verbouwing eenmaal klaar was moest er nog een en ander vervangen worden aan het ventilatiesysteem: bleek dat er via dat systeem tóch geluid werd overgedragen tussen de studio’s. Nou, dan moet je daar allerlei dingen aan veranderen. Dat brengt natuurlijk wat stress mee: ‘komt het allemaal wel goed?’” Ze vertelt het inmiddels met een brede lach op haar gezicht.
Het moge duidelijk zijn dat het goed is gekomen: trots leidt Desirée ons rond door het gebouw. Wanneer je nu door De Basis loopt zie je modern ingerichte flexplekken voor freelancers, kantoorruimtes voor cultureel ondernemers (zoals Studio Linksvoor – de organisatoren van het Drift Festival), oefenruimtes, studio’s, een guesthouse en een café, allemaal verspreid over de twee verdiepingen van het gebouw. De geschiedenis van het oude Doornroosje is door het hele pand nog terug te vinden: de hoge plafonds, de goud geverfde trap naar boven, hier en daar zelfs een oude poster. Oud en nieuw ontmoeten elkaar in Basis.
Niet over een nacht ijs
De initiatiefnemers zijn niet over een nacht ijs gegaan. Door middel van rondetafelgesprekken met culturele partners in Nijmegen onderzochten ze de behoeften in de regio. “Allerlei spelers in het veld hebben gekeken hoe ze elkaar konden aanvullen. Hoe ziet het muzikale ecosysteem eruit? Hoe kunnen we elkaar versterken?” Wat uit deze gesprekken naar voren kwam? Dat muzikanten vaak afhankelijk waren van anti-kraak werkplekken, waar ze na enige tijd weer uit moesten. Op die manier konden ze nergens echt een eigen plek opbouwen. Daarnaast bleek er ook op het gebied van talentontwikkeling nog een en ander te winnen: “We hadden in Nijmegen wel cultuureducatie, bijvoorbeeld vanuit de Lindenberg, maar op een gegeven moment komen beginnende muzikanten op een punt van: ‘Hé, we zijn lekker bezig, we willen verder en daar hebben we graag hulp bij.’ Daar was een paar jaar geleden nog geen ondersteuning voor.”
En dus besloot De Basis in dit gat te springen. “We hebben hierbij gekozen voor een hybride organisatievorm. De BV ontfermt zich over het gebouw en vraagt een vergoeding van het gebruik van de oefenruimtes, werkplekken en studio’s aan de residents – muzikanten en culturele ondernemingen die zich verbonden hebben aan De Basis. De Stichting richt zich op het ondersteunen van talent: we organiseren onder andere Summerschools, muzikantencafé’s en op maat gemaakte ontwikkelingstrajecten. Daarnaast staan onze talentmakelaars Pop, Hip-Hop en Elektronisch, talenten bij met raad en daad.” Op die manier is de nieuwe culturele broedplaats van Nijmegen ook bestand tegen de toekomst: mocht de subsidie voor de talentontwikkeling opdrogen, dan kan de BV blijven bestaan en behouden de residents hun plek in de stad.
Van zolderkamer naar professionele werkplek
Een van die residents is Sjef van der Heijden, artiestennaam Koarse. Sjef maakt inmiddels zo’n 10 jaar elektronisch muziek en heeft naar eigen zeggen een intense passie voor alles wat ermee te maken heeft: “Voornamelijk de hele technische elektronische dancemuziek en dan specifiek het geluidsontwerp: hoe zit geluid in elkaar en hoe krijg je dat zo optimaal mogelijk voor een bepaalde context?” Die vragen spelen een rol in zijn werk als docent Klankontwerp aan de HKU en SoundEducation, maar ook in zijn werk als producer en DJ.
Eerst had ik alles wat hier staat bij mijn ouders op zolder staan. Nou, die werden na een tijdje ramgek van hoe ongelofelijk veel lawaai dat produceerde.
De Basis heeft Sjef een serieuze werkplek gegeven. “Eerst had ik alles wat hier staat bij mijn ouders op zolder staan. Nou, die werden na een tijdje ook gewoon ramgek van hoe ongelofelijk veel lawaai dat produceerde. Zeker omdat ik natuurlijk ook DJ ben en als ik aan het DJ’en ben dan wil ik gewoon dat de muziek heel hard staat: zo staat het in de club namelijk ook.” Daarnaast is het volgens Sjef ook wel prettig om samenwerkingspartners, studenten en klanten niet bij je ouders thuis te moeten ontvangen: “Ik heb nu een werkplek, een professionele setting. Dat doet ook iets met de manier waarop ikzelf naar mijn werk kijk: ik ga hier naar mijn studio om te werken aan mijn muziek en wanneer ik thuis ben kan ik het dus ook even loslaten.”
Rijkdom aan perspectieven
Sjef weet nog goed dat hij voor het eerst hoorde over de plannen voor De Basis. “Mijn ouders zijn redelijk actief binnen cultureel Nijmegen en die vertelden dat er plannen waren om in het oude Doornroosje studio’s te gaan bouwen. Ze zeiden: ‘Nou Sjef, het zou wel grappig zijn als jij daar over een paar jaar in zou kunnen.’” Hij moet er nog om lachen. “Ik dacht meteen: ‘Ja, dat gaat dus écht niet gebeuren,’ want ik had toen nog een ongelofelijke amateuristische bende aan muziek gemaakt.” Maar het gebeurde wel, een paar jaar bleek genoeg tijd om zijn zelfbenoemde bende op orde te krijgen. Hij meldde zich aan als maker en een commissie van muziekprofessionals oordeelde positief: hij mocht resident worden bij De Basis.
Sjef deelt de studio met een andere producent. “De meeste studio’s in het pand zijn gedeeld. Dat vind ik ook wel tof. Het zorgt ervoor dat het gebouw nooit leeg is. Het leeft en wordt daardoor maximaal benut.” Daarnaast waardeert hij de grote mate aan diversiteit in het gebouw. “Daar hebben ze denk ik echt hun best voor gedaan in het uitzoeken van de residents. Verschillende genres zijn vertegenwoordigd en we inspireren elkaar ook, vooral op het kunst-uitvoerende vlak. Soms vraag ik bijvoorbeeld aan mijn buren wat ze ergens van vinden of vragen zij of ze een opname op mijn speakers kunnen beluisteren. Dat is een rijkdom aan perspectieven die ik eerst – toen ik nog op mijn zolderkamer werkte – niet had.”
Vleugels uitslaan
Desirée vindt het mooi om te zien dat het werk van De Basis z’n vruchten afwerpt. Artiesten die bij de Stichting bekend zijn – via de talentmakelaars, Schuum, een van de Summerschools, of als resident zoals Sjef – staan op Noorderslag, in de Popronde of worden geboekt voor festivals.
De Basis heeft daarbij volgens haar een belangrijke, maar bescheiden rol. “Je bent maar een klein onderdeel, de artiest doet het vooral zelf natuurlijk, maar we dragen zeker een steentje bij. Sommige puzzelstukjes vallen daardoor misschien op hun plek. Van dat soort succesjes genieten wij natuurlijk ook. Het is heel mooi om te zien wanneer mensen daarna hun vleugels kunnen uitslaan, op mooie plekken terechtkomen en misschien wel hun ambities verwezenlijken.”
Het is heel mooi om te zien wanneer mensen hun vleugels kunnen uitslaan, op mooie plekken terechtkomen en misschien wel hun ambities verwezenlijken.
En de toekomst van De Basis zelf? “We willen hét platform voor talentontwikkeling in Nijmegen en de regio zijn. Het mooiste zou het zijn wanneer alle muzikanten met een professionele ambitie ons weten te vinden en we binnen Nederland een niet te vermijden platform zijn. Misschien dat er wel meerdere ‘Basissen’ in Nederland volgen en we zo een netwerk kunnen opbouwen waar muzikanten gebruik van kunnen maken.” Het is duidelijk dat De Basis nog niet is uitgegroeid. Maar eerst een nieuwe deur.
