Jet is onhandig, onmogelijk nieuwsgierig en trapt in elke grap. Wat dat betreft lijkt ze ontzettend veel op haar geestelijk moeder, die veel van haarzelf in het clownskarakter stopte. Als enthousiaste CliniClown Jet zorgt de al even enthousiaste Hanneke Som voor plezier bij heel wat kinderen, zowel online als op locatie. “Als de kinderen plezier hebben en even uit hun dagelijkse onvermogen worden gehaald, dan hebben wij een topdag.”
Zo’n 1,5 jaar geleden besloot Hanneke Som het roer om te gooien. Ze had jarenlang gewerkt als freelance theaterdocent en deed daarnaast veel productiewerk voor grote concerten en voorstellingen. “Je gaat constant van 0 naar 100 en bent veel bezig met acquisities. Je zit weinig in het moment en bent altijd bezig met de volgende klus”, herinnert Hanneke. Ze had behoefte aan rust, verdieping en financiële zekerheid – zeker met twee kinderen in huis. En toen kwam de vacature van CliniClowns voorbij.
In april 2019 werd Hanneke door een vriendin gewezen op de vacature van CliniClowns op deze site. Hanneke: “Tot mijn verbazing leek de vacature wel bijna mijn eigen cv.” Ze maakte snel een filmpje en werkte haar cv bij. Niet veel later werd ze gebeld voor een auditie. “Ik heb tijdens die auditie van een half uur zo ongelooflijk veel lol gehad. De mensen waarvoor ik speelde stelden me ontzettend op m’n gemak en dachten heel erg mee. Ze wilden je graag begeleiden, ook als het clownsvak je nog niet helemaal helder was. Het was een hele leuke dag. En toen werd ik ook nog eens aangenomen!”
Clown Jet
Zelf had Hanneke – afgestudeerd als docent en regisseur – tot die tijd nog nooit iets clownesks gedaan. Bij CliniClowns leerde ze de fijne kneepjes van het vak echter snel. “In het begin kregen we veel trainingen. Het was een complete opleiding waarin we leerden over samenspel, je kwetsbaar opstellen en het ontwikkelen van je clownsspel.” Zelf ontwikkelde Hanneke het clownskarakter Jet, waar ze naar eigen zeggen veel van haarzelf in verwerkte: onhandig, trapt in elke grap en nieuwsgierig. “Dat doe je als je je eigen clownskarakter ontwikkelt: je vergroot je eigen tekortkomingen.” Na haar opleiding liep ze mee in een aantal ziekenhuizen. Maar toen corona uitbrak, veranderde de situatie drastisch.
Digitaal clownen
Door COVID-19 zat spelen in ziekenhuizen er voorlopig even niet in. Daarom gingen veel clowns digitaal. CliniClowns had al een paar clowns die via de app van de organisatie speelden voor kinderen. Dat digitale platform is door corona nu enorm gegroeid. Hanneke: “Op een klein schermpje is het moeilijker aanvoelen of zien wat een kind nodig heeft. Maar het biedt juist ook enorm veel mogelijkheden. Zo kun je zelf verdwijnen of allerlei objecten tevoorschijn toveren. Het scherm wordt een soort magische poort waarin je dingen kan doorgeven. De kinderen bepalen ook op het scherm het spel, maar wij houden de regie.” Bijkomend voordeel van deze online variant is dat het ook een ideale uitkomst is voor kinderen die fysiek contact lastig vinden. Het scherm vormt voor hen juist een veilige grens. “Dan blijkt dat sommige kinderen hier juist ontzettend bij zijn gebaat.”
Expertisecentrum Kempenhaeghe
Naast online spel, kan Hanneke gelukkig ook nog op locatie spelen. Dat doet ze inmiddels alweer een tijdje bij Kempenhaeghe, een expertisecentrum voor complexe epilepsie, slaapstoornissen en neurologische leer- en ontwikkelingsstoornissen. Ze speelt daar voor schoolklassen en de woongroepen. “Kinderen wonen daar echt, dus dat is heel anders dan in een ziekenhuis”, zegt Hanneke. “We zijn als CliniClowns daar veel meer vast onderdeel van hun leven. Alle kinderen kennen ons bij naam en wij hen ook. Soms roept er ineens iemand ‘Hee, mijn moeder is jarig!’. Nou, dan zingen wij een liedje. Dat bedenken we niet van tevoren, het kind heeft dan echt de regie. Als de kinderen plezier hebben en even uit hun dagelijkse onvermogen worden gehaald, dan hebben wij een topdag.”
We zijn er vooral voor het gezonde gedeelte van het kind
Uilenopera
De kinderen die in Kempenhaeghe wonen hebben een grote verscheidenheid aan aandoeningen, dus elke kind vraagt ook weer iets anders van de CliniClowns. Sommigen zijn blind en doof, maar zijn wel heel gevoelig voor trillingen en aanrakingen. “De samenwerking met de zorg is daarin ontzettend belangrijk, zeker ook nu wij de kinderen niet fysiek mogen aanraken. Door corona was dat weer even zoeken, maar we hebben een weg gevonden. Zo had ik laatst een uilenpop mee om een uilenopera te spelen. Toen zong de zorgmedewerker fantastisch mee!”
Halloween en herfst
“Als CliniClowns zien we niet het zieke kind”, vervolgt Hanneke. “We zijn er vooral voor het gezonde gedeelte van het kind, we denken altijd vanuit wat ze nog wel kunnen.” En dat ze nog veel kunnen, ondervindt Hanneke regelmatig aan den lijve. Meer dan eens wordt ze verrast of gefopt. “Met Halloween hadden we een laken meegenomen, dat al vrij snel een spook werd. De kinderen mochten zelf ook het spook zijn. Iedereen deed mee, waaronder een meisje dat doodstil onder het laken bleef zitten en verder niks deed. Sommige kinderen in Kempenhaeghe kunnen plotseling in slaap vallen, dus wilden we toch even checken of ze nog wakker was. Toen we het laken optilden riep ze ineens heel hard ‘BOE’ en liet ze ons enorm schrikken!”
Een ander voorbeeld dat Hanneke nog goed is bijgebleven, is toen ze een paraplu meenamen. Toen ze begon te blazen om wind na te bootsen, deden alle kinderen mee. “Het tikken op tafels om donder en regen na te doen werd ook meteen opgepakt. Dat je zo’n mooi moment samen kan maken zonder woorden, vind ik echt fantastisch!”, vertelt ze enthousiast.
Dat enthousiasme schemert telkens door als ze het heeft over praktijkvoorbeelden met de kinderen. Hanneke wil dan ook nog jaren door als CliniClown Jet. “Bij CliniClowns komt alles samen van wat ik hiervoor deed. Ik ben aan het spelen, mag in het hier en nu zijn, ben bezig met productiewerk en werk met ontzettend veel liefde voor het kind. Ook mijn wens tot verdieping komt in vervulling, omdat we constant nieuwe trainingen krijgen aangeboden. Er valt nog zoveel te leren. Ik krijg er ontzettend veel energie van!”
In de rubriek Follow Up geven we gezicht en vervolg aan vacatures waarvoor via onze site is geworven. Heb jij ook een nieuwe baan gevonden via Culturele vacatures en vind je het leuk om mee te doen? Mail naar follow-up@culturele-vacatures.nl!