Het Concertgebouworkest neemt als toonaangevende internationale speler een actieve rol in het stimuleren en ontwikkelen van vrouwelijk talent onder componisten en dirigenten. Het orkest wil zo bijdragen aan een evenwichtige man/vrouw-verhouding in het landschap van componisten en dirigenten.

Het Koninklijk Concertgebouworkest vindt het belangrijk om bij te dragen aan een betere vertegenwoordiging van vrouwelijke dirigenten en componisten in de wereld van de klassieke muziek. Met name aan de internationale top van de symfonieorkesten verloopt de ontwikkeling naar meer vrouwen op deze posities niet vanzelfsprekend.

De afgelopen decennia is de groei van het aantal vrouwelijke orkestleden en solisten bij het Concertgebouworkest in overeenstemming met bredere maatschappelijke verhoudingen. Vrouwelijke componisten en dirigenten blijven echter onderbelicht in de programmering – de aantallen zijn hierin niet representatief voor de maatschappij.

Het verleden kunnen we niet terugdraaien, maar we kunnen heden en toekomst wel positief beïnvloeden. De huidige directie heeft sinds 2021 een start gemaakt met die inhaalslag.

Uitgangspunten

• Als internationaal toporkest wil het orkest verantwoordelijkheid nemen voor het vergroten van het aantal vrouwelijke rolmodellen aan de top;
• De man/vrouw-verhouding in de samenleving willen we terugzien in onze programmering en op de bok;
• De vele vrouwelijke talenten onder componisten en dirigenten verdienen onze bijzondere aandacht. Veel vrouwelijke dirigenten geven aan dat zij (te) laat aan hun dirigentencarrière zijn begonnen omdat er te weinig inspirerende rolmodellen waren;
• Een meer gelijkwaardige verhouding tussen mannelijke en vrouwelijke componisten en dirigenten verhoogt de herkenbaarheid en toegankelijkheid van het orkest voor het huidige en toekomstige publiek.

Plan van aanpak
Towards a broader representation of female conductors and composers at the top.

• Het Concertgebouworkest streeft ernaar om het aantal vrouwelijke dirigenten/componisten in de programmering de komende decennia te laten groeien. In het huidige seizoen 2023/2024 staan vier vrouwelijke dirigenten en elf vrouwelijke componisten op het programma, tegenover drie dirigenten en zeven componisten in het vorige seizoen. Daarvoor waren er jarenlang geen of nauwelijks vrouwelijke dirigenten;
• De ontwikkeling van concreet beleid op dit gebied wordt ondersteund en gestimuleerd vanuit de Artistieke Commissie van het orkest;
• Scouting van vrouwelijke dirigenten en componisten vormen een essentieel onderdeel van het beleid;
• Investeren in relaties met vrouwelijke dirigenten en componisten (bijvoorbeeld door middel van compositieopdrachten) zijn evenzeer van groot belang;
• Deze ambities gelden uiteraard ook bij keuzes voor repertoire en dirigenten voor Concertgebouworkest Young en de Academie van het Concertgebouworkest;
• Zichtbaarheid vergroten van vrouwelijke dirigenten en componisten in de marketing- en communicatiemiddelen van het Concertgebouworkest.

Om de ambities te verwezenlijken en uit te dragen, gaat het orkest de verbinding aan met particuliere schenkers, bedrijven, fondsen en stichtingen, die zich betrokken voelen bij dit belangrijke thema en daaraan willen bijdragen.

Hiertoe is het Fonds Toonaangevende vrouwen in muziek in het leven geroepen. Met dit nieuwe fonds streven wij ernaar om jaarlijks € 200.000,- bij te dragen aan producties met vrouwelijke dirigenten en componisten.

Over het Concertgebouworkest
Het Koninklijk Concertgebouworkest wordt wereldwijd gezien als een van de meest toonaangevende symfonieorkesten. Zij geven jaarlijks 125 concerten onder leiding van wereldberoemde dirigenten voor een enthousiast publiek op de belangrijkste podia in Nederland en ver daarbuiten.

Lees meer: Concertgebouworkest (18-03-2024)