‘Sooner or later wordt deze theatervoorstelling gespeeld’: een nieuwe baan in coronatijd

Hoe is het om net aan een nieuwe functie te beginnen wanneer er een ‘intelligente lockdown’ wordt afgekondigd? Kun je een organisatie wel goed leren kennen via een computerscherm? Vier sollicitanten en een werkgever vertellen.

© Alex Mulder

Werken voor een gesloten museum
Nynke van der Wal (36) is sinds 1 april directeur van het Stedelijk Museum Kampen. Een deel van haar team en de grote groep van meer dan honderd vrijwilligers heeft ze echter nog niet ontmoet. Het is een vreemde manier om aan een nieuwe functie te beginnen, vertelt ze. Nynke: “Dat je in een museum werkt dat eigenlijk gelijk gesloten is, waarbij je niet even op zaal kunt lopen, in de collectie kunt grasduinen, de depots in kunt gaan…” Gelukkig kent ze het museum dankzij recente bezoeken al een beetje en heeft ze genoeg materiaal gekregen om zich in te lezen. De overdracht met haar voorganger heeft noodgedwongen telefonisch plaatsgevonden. Het thuiswerken is bij het museum goed geregeld, vindt ze. Alle documenten op het netwerk zijn vanuit huis toegankelijk en in videobellen is ze ondertussen ‘een prof’ geworden. Ondanks de fysieke afstand tot haar team voelt Nynke zich al erg thuis. “Er werkt een professioneel en goed ingevoerd team bij het Stedelijk Museum Kampen. Ondanks dat het contact niet fysiek is, voelt het als een warm bad.”

Achter de schermen wordt er hard gewerkt aan een eventuele ‘intelligente heropening’ van het museum. Nynke: “Hoe kun je je museum zo inrichten dat je die anderhalve meter kunt garanderen? Hoe kun je maatregelen treffen waardoor het voor een groot deel van de vrijwilligers mogelijk, prettig en veilig is om weer te komen werken, net als voor de staf?” Om antwoord te vinden op deze vragen heeft Nynke een AMT (anderhalve meter team) opgezet en is er contact met andere (culturele) instellingen. Ze hoopt dat het museum vanaf juni gefaseerd weer open kan. “Wanneer het precies wordt, weten we nog niet, maar áls we opengaan dan willen we natuurlijk dat het veilig en verantwoord is voor onze bezoekers en ons personeel.”

Ondanks dat het contact niet fysiek is,

voelt het als een warm bad.

De verbinding van podiumkunst
Kim Kahn (45) was welgeteld acht werkdagen begonnen aan haar nieuwe opdracht als manager fondsen en donateurs a.i. bij het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest toen ze op 12 maart samen met haar collega’s de persconferentie van premier Rutte bekeek. Het was hen meteen duidelijk dat alle evenementen voor de komende tijd afgelast moesten worden, aangezien het orkest zelf al uit meer dan honderd mensen bestaat. Kim: “We zijn direct aan de slag gegaan met klantcommunicatie om dit besluit te vertalen naar de bezoekers.” Als zelfstandig ondernemer weet ze zich organisaties snel eigen te maken, stelt Kim. “Toch is het wel belangrijk dat je het eerste contact hebt gemaakt om gewoon lekker samen te kunnen werken. Ik ben heel blij dat ik die twee weken samen met mijn collega’s op kantoor heb gehad.”

Iedereen werkt momenteel thuis: de staf, maar ook alle musici. Kim: “Met ons marketingteam hebben we twee keer per week online teamoverleg. Dan is er ruimte voor zakelijke uitwisseling, maar zeker ook tijd om te horen hoe het met iedereen is. Je vangt er natuurlijk niet alles mee op, maar het is wel goed om dat moment samen te hebben.” Met zijn allen thuiswerken heeft ook onverwachte voordelen, vertelt ze. “Het geeft een andere kijk. Je ziet mensen in hun eigen omgeving, een partner zwaait even. Dat heeft iets moois.”

Kims rol is door de coronamaatregelen duidelijk veranderd. Kim: “We zijn binnen het orkest opnieuw aan het uitvinden hoe we onze maatschappelijke functie op afstand invulling kunnen geven.” De evenementen, ontvangsten en concerten waren voor Kim ook gelegenheden om contact te onderhouden met donateurs, fondsen en zakelijke relaties. Die kunnen nu niet plaatsvinden. Nu de kaartverkoop van dit seizoen helemaal stilligt en volgend seizoen onzeker is, blijkt de gunfactor van het orkestpubliek hoog. Kim: “Iedereen voelt het gemis van de verbinding die podiumkunst normaal gesproken creëert. Ik vind het ontzettend leuk om te zien hoeveel reacties we krijgen op social media posts en hoe graag mensen ons willen steunen. Daar kunnen we nu via onze kanalen meer aandacht aan geven. Dat maakt mijn werk eigenlijk alleen maar dankbaarder.”

Iedereen voelt het gemis van de verbinding

die podiumkunst normaal gesproken creëert.

Naast haar werk bij de orkesten heeft Kim één dag per week voor haar taken als zakelijk leider van stichting Le Fay, een jonge theaterproductie-organisatie voor theater met een maatschappelijke doelstelling die ze eind vorig jaar samen met theatermaker Linnet van der Wal is begonnen. Na een korte maar intensieve fondsenwervingsperiode konden eind februari de repetities voor de eerste productie al van start. En toen kwam de crisis. De voorstelling, die gepland stond voor het 2turvenhoog festival in Almere medio april, is verzet naar oktober. De repetities zijn stilgelegd. De afgekondigde maatregelen zijn een klap, vertelt Kim, maar de stichting is vastbesloten het hoofd boven water te houden. “We voelden meteen: wij gaan nog steeds uit van onze eigen kracht, wij geloven in wat we aan het maken zijn. Dus, sooner or later gaat dit gespeeld worden. Onze missie en visie gaan niet over de komende maanden, die gaan over de komende jaren.” Doorgaan voelt als een maatschappelijke noodzaak, vertelt Kim. “Als wij een stichting zijn die theater maakt voor maatschappelijke doelgroepen, dan kunnen we in deze situatie niet niks doen. We zijn het aan onze missie verplicht om invulling te geven aan deze periode.” Vanuit de provincie Flevoland en een aantal verzorgingshuizen kwamen er al snel weer speelverzoeken. Linnet speelt alweer, buiten op het terras van deze huizen. Voor juni stond een interactieve voorstelling gepland voor BSO’s, scholen en kinderdagverblijven. Er is goede hoop dat deze wel door zal kunnen gaan. Kim: “We bekijken het per week.”

On hold
Na een loopbaantraject besloot Claire Sampers (30) eind 2019 haar baan als marketingprojectmanager in de reclamewereld op te geven en op zoek te gaan naar een baan waar ze echt gelukkig van wordt: een communicatiefunctie in een maatschappelijk geëngageerde sector. Ze had al meerdere sollicitaties lopen toen de coronacrisis zich aandiende. Alle vacatures werden on hold gezet of zelfs geannuleerd.

Organisaties durven in deze onzekere tijden geen nieuwe mensen aan nemen, meent Claire en anders maken de maatregelen dat praktisch onmogelijk. Zo ging de functie Talent Development Manager on hold, omdat de trainees die Claire zou gaan begeleiden niet meer naar kantoor mochten komen. De zwangerschapsvervanging waarvoor ze was aangenomen, wordt intern opgevangen aangezien Claire op dit moment niet ingewerkt kan worden. Ook lijkt de onmogelijkheid van een fysieke ontmoeting voor sommige werkgevers een struikelblok om kandidaten aan te nemen. Zolang dit niet kan, wordt het hele proces op de lange baan geschoven. Reactietermijnen worden verlengd naar juli, september of nog later. Zo blijft elke kans erg lang onzeker, legt Claire uit. “Je hebt misschien verschillende dingen waarvan je denkt: dit zou iets kunnen worden. Maar voor hetzelfde geld zit je over een paar maanden alsnog met lege handen.”

Ze vindt het lastig via videocontact een goed beeld te krijgen van een organisatie. Claire: “Sollicitatiegesprekken kun je wel digitaal voeren, maar uiteindelijk wil je de organisatie toch zelf zien, face to face. Het is fijn om ergens rond te lopen en de sfeer te proeven, te zien wat voor mensen er werken. Het totaalplaatje is nu moeilijk te beoordelen.” Ze is bang dat als deze situatie aanhoudt, haar kansen op een baan steeds kleiner worden. Toch ziet ze ook lichtpuntjes. “Organisaties hebben uiteindelijk ook gewoon werk dat gedaan moet worden, zeker als dit langer gaat duren. Het kan niet zo zijn dat ze allemaal stil blijven staan.”

Tienminutenoptredens
Op 1 maart begon Jornt Karel (26) aan zijn nieuwe baan als communicatiemedewerker / projectmedewerker bij Ateliers Majeur, een netwerkorganisatie op het gebied van kunst- en cultuureducatie in Heerenveen. Na vijf dagen op kantoor werden de coronamaatregelen van kracht en moest hij zijn werk thuis voortzetten. Jornt: “Ik heb wel goed kennis kunnen maken met alle collega’s en even aan het werk hier kunnen proeven, dat is fijn. Helaas heb ik nog geen evenementen kunnen meemaken.” Het scheelt dat hij een communicatiefunctie heeft die goed vanuit huis vervuld kan worden, legt hij uit. Nu veel activiteiten voor de komende tijd zijn afgelast, werkt hij vooruit door webteksten te schrijven voor het cultuuraanbod van volgend seizoen. Toch is het ook in deze periode belangrijk goed contact te houden met het publiek, vertelt hij. Daarom worden sommige evenementen, zoals Heerenveen’s Got Talent, nu online georganiseerd. Jornt: “Iedereen kan filmpjes inzenden en uiteindelijk gaan we de finale livestreamen.” Ook is er af en toe een speciale actie. Jornt: “We hebben laatst een stel muzikanten Heerenveen in gestuurd die op verschillende plekken tienminutenoptredens gaven. Zo konden mensen daar toch naar luisteren, op gepaste afstand. Het is roeien met de riemen die we hebben.”

Het thuiswerken vindt hij best prettig, ook omdat het hem reistijd tussen Zwolle en Heerenveen bespaart. Maar ideaal is het niet. Jornt: “Het is wel lastig om op afstand te werken, zeker omdat je helemaal nieuw bent. Het is toch fijn als je tegenover iemand zit en meteen iets kunt vragen. Nu moet je een telefoontje plegen of een appje sturen. Gelukkig zijn mijn collega’s altijd goed bereikbaar onder werktijd.” Eén keer per week is er teamoverleg via de app Teams. Zo blijft iedereen up-to-date met alle ontwikkelingen binnen de organisatie en is er even tijd voor een rondje met persoonlijke beslommeringen. Jornt kijkt ernaar uit weer naar kantoor te kunnen. “Op locatie is toch fijner, dan zit je middenin alle culturele activiteiten. Dat mis ik.”

Persoonlijke klik
Hoe is het om als organisatie nieuwe medewerkers te moeten werven in deze periode? Het Kaboom Animation Festival zit op dit moment middenin de procedure voor een nieuw Hoofd Marketing. Ze wilden niet te lang wachten met de zoektocht, vertelt Bram Kranendonk (37), business director, aangezien onduidelijk is hoe lang de situatie nog gaat duren. De eerste ronde sollicitatiegesprekken via Skype bevielen eigenlijk best goed, vindt hij. Bram: “Je merkt dat mensen met al het Zoomen, Skypen en Google meeten van de laatste weken al iets meer gewend zijn om zich op een redelijk zelfverzekerde manier voor de camera van hun laptop te presenteren.”

Het voelt voor ’80-85 procent’ als een normaal sollicitatiegesprek, schat hij. Bijna alsof de sollicitant tegenover je zit – al zie je je collega via een scherm in plaats van naast je aan tafel. Maar helemaal normaal wordt het niet. Bram: “Bij een reguliere procedure komt er altijd een moment waarop je persoonlijk kennismaakt en kijkt hoe die klik is.” Ook mist hij de lichaamstaal waardoor iemands gemoedstoestand en persoonlijkheid beter zijn in te schatten. De ene sollicitant komt digitaal beter uit de verf dan de ander, denkt hij. “De één vindt dat [informele contact] juist heel eng en weet zich op deze manier beter voor het voetlicht te brengen. Een ander, met veel natuurlijke charme en een goede presence komt wellicht via video iets minder stevig over. Dat neem je voor lief.”

Bij een reguliere procedure

komt er altijd een moment waarop je

persoonlijk kennismaakt en kijkt hoe die klik is.

Ook bij Kaboom kunnen ze zich moeilijk voorstellen iemand aan te nemen enkel op basis van digitaal contact. Met het handjevol sollicitanten dat overblijft, wordt mogelijk een persoonlijke ontmoeting georganiseerd – mits medewerkers én sollicitanten zich daarin kunnen vinden. Vooral als ‘dubbelcheck’, bekent Bram. “Wie weet zijn er dingen die je opvallen, weet iemand zich op een digitale manier heel goed te presenteren en valt dat ‘in het echt’ toch tegen. Je treft elkaar als de situatie weer normaler is ook op kantoor, dat moet ook werken. Maar, wie weet blijkt er straks genoeg vertrouwen uit de vervolggesprekken en is een ontmoeting nu niet nodig.”

Voor het inwerken voorziet hij geen grote moeilijkheden. Omdat Kaboom door het hele land medewerkers heeft, wordt al veel gebruikgemaakt van digitale tools. Nieuwe contacten leggen wordt in deze tijd wel moeilijk voor het beoogde hoofd marketing, voorziet Bram. “Bij het werven van bijvoorbeeld mediapartners is persoonlijk contact erg belangrijk. Je bent daarin wel gehandicapt op dit moment, nog buiten het feit dat de boel op zijn kop staat in de culturele sector. Ik denk dat niemand de uiteindelijke implicaties van de coronacrisis nu kan overzien.”

Tekst: Nienke Piena, Culturele vacatures
Datum: 06/05/2020