Wedowe wil de creatieve sector diverser en inclusiever maken en biedt naast advies en videoproductie daarom gratis trainingen beeldmaken aan voor jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Talent Program Coördinatoren Eden Goedhuys & Vincent van Gorkom leggen uit waarom film zo’n goed medium is om deze jonge mensen te bereiken en wat het werk als talentcoördinator zo interessant maakt. ‘Ik vind het mooi wanneer dingen lukken, maar ook wanneer ze ‘mislukken’.’
In een bij wedowe geproduceerde korte film maakt de kijker kennis met een tiener die rustig op haar slaapkamer een serie zit te kijken. Hoewel, rustig? De camera zoomt in op haar gezicht. Er trekt iets bij haar oog. De blik van het meisje schiet naar haar keurig op kleur gesorteerde m&m’s, voortstuwende muziek klinkt. Het is te netjes hier: ze heeft chaos nodig. Niet veel later geeft het meisje toe aan haar impulsen. We zien haar de chocolaatjes op de grond gooien, een schilderij scheef hangen, een warboel maken van haar dekbed. Dan sluit ze haar ogen, haalt een aantal keer diep adem – en ruimt alles weer op. In de laatste scène gaat het licht aan achter de grote ‘spiegel’ aan de wand: het meisje blijkt helemaal niet thuis te zijn, maar een therapie-oefening te doen in een instelling.
De worsteling van een jong iemand met een obsessief-compulsieve stoornis is een typisch voorbeeld van de verhalen waar hun deelnemers mee komen, vertellen de talentcoördinatoren. Vincent van Gorkom (27): ‘Het zijn vaak heel persoonlijke filmideeën waar ze al lang op zitten te broeden. Het voelt bijzonder dat ze die hier voor het eerst durven te delen met de buitenwereld.’ Eden Goedhuys (24): ‘Het is ontzettend fijn voor deze jonge creatievelingen wanneer iemand echt naar hun ideeën wil luisteren. Voor ons voelt het ook heel fijn om hen die veiligheid te kunnen bieden. Te kunnen zeggen: brand maar los.’
Wedowe is in 2014 is opgericht door filmmaker Aiman Hassani (35) en urban artist Cristian Boscheri (33) om de creatieve sector diverser en inclusiever te maken (de naam ‘wedowe’ wordt uitgelegd op de eigen website: “wedowe staat voor wij samen (we), werkend (do) aan projecten, die een wezenlijke (we) verandering teweeg brengen”). De organisatie biedt naast talentontwikkeling met dat doel ook advies op het gebied van diversiteit en inclusie en maakt inclusieve videoproducties. Vincent en Eden zijn in maart van dit jaar samen aangenomen om het talentontwikkelingsprogramma PlusWhat, waarmee de organisatie de filmsector van meer diverse aanwas wil voorzien, een nieuwe impuls te geven.
Eden: ‘De filmindustrie is nog steeds een voornamelijk witte, door mannen gedomineerde industrie. We nodigen professionals uit zodat er een kruisbestuiving ontstaat: jongeren leren over het vak en professionals komen via hen in contact met meer diverse perspectieven en verhalen. Met meer diversiteit voor en achter de schermen vertel je niet alleen verhalen óver bepaalde mensen, maar maak je hen ook onderdeel van het maakproces. We geven onze deelnemers daarom mee: vind jouw talent, en laat dat zien.’
Alle activiteiten die wedowe aanbiedt zijn – dankzij samenwerking met verschillende partners en sponsors – gratis, om deelname zo laagdrempelig mogelijk te maken. Er zijn Masterclasses van een paar uur waarbij een regisseur, ‘gaffer’ (hoofd belichting) of camerapersoon deelnemers laat kennismaken met diens vakgebied, en Movie Nights, waarbij filmmakers eigen werk laten zien. Onlangs was director of photography Lidewei Egbers te gast, die meewerkte aan de voor een Gouden Kalf genomineerde korte documentaire Als ik zelf de zon ben van Naomi White. Ook zijn er trainingen van een week waarbij een groep deelnemers gezamenlijk één lange film maakt en bemiddelt wedowe in persoonlijke begeleiding van jonge filmmakers door filmprofessionals, voor bijvoorbeeld persoonlijk advies over crowdfunding of hulp bij de voorbereiding op het toelatingsexamen voor de filmacademie.
Bij elk project is de afweging: leggen we de nadruk op plezier en het ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden of gaan we voor artistieke kwaliteit?
Wedowe richt zich op beeldmakers van 16 tot 27 jaar die ’tussen wal en schip vallen’, stelt Vincent: mensen die geen aansluiting vinden op de arbeidsmarkt, geen opleiding volgen of nieuw zijn in Nederland. ‘We zijn er voor de talenten die op hun zolderkamer zitten en vastlopen in hun creatieve proces’, vertelt Eden. ‘Jonge mensen die dromen over een toekomst in de creatieve sector, maar geen idee hebben waar ze moeten beginnen. We willen hen bovendien niet alleen een leuke ervaring bieden, maar hen ook verder helpen in hun persoonlijke ontwikkeling. In je eentje naar onze masterclass bijvoorbeeld? Daar komen voor deze doelgroep vaak heel wat sociale drempels bij kijken.’
Hoe help je hen over die drempels heen?
Eden: ‘We bieden hen de mogelijkheid om een vriend of familielid mee te nemen, vaak maken ze er dan samen een uitje van. Het helpt ook om even te bellen of appen na hun aanmelding: ‘deze week is de Movie Night, kom je nog?’ Zulk laagdrempelig contact maakt de stap om hier uiteindelijk naartoe te komen kleiner. Bij elk project is de afweging: leggen we de nadruk op plezier en het ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden of gaan we voor artistieke kwaliteit? Tot nu toe hebben we vaak gekozen voor het plezier. De video die we maken ziet er dan misschien iets minder professioneel uit, maar de deelnemers leren wel veel.’
Waarom is film zo’n goed medium om deze jongeren te bereiken?
Vincent: ‘Film sluit goed aan bij hun belevingswereld.’
Eden: ‘We leven in een hele visuele tijd. Onze doelgroep wordt o.a. op sociale media als Instagram en TikTok doodgegooid met visuele content en reclame. Het leuke daarvan is dat alle jongeren vanzelf een soort algemene kennis ontwikkelen over beeld: wat werkt, wat werkt niet. Ook onervaren deelnemers komen daardoor met hele toffe ideeën voor shots, al weten ze nog niet altijd hoe ze die moeten realiseren.’
Vincent: ‘Ik vind het ook grappig om te zien dat ze door sociale media en hun telefoon een hele andere benadering van film hebben dan wij. Waar wij denken aan horizontaal beeld, gaan zij automatisch uit van verticaal. Film is een leuke, creatieve manier om mensen samen te brengen en hen uit te dagen elkaar op te zoeken, omdat je altijd samenwerkt. Iedereen die meewerkt aan een film heeft zijn eigen invalshoek, maar je maakt altijd samen één product.’
Eden: ‘Er gaat hier een wereld voor onze deelnemers open wat betreft de mogelijkheden in de filmwereld. Veel mensen weten bijvoorbeeld niet hoeveel verschillende beroepen er bestaan in de filmsector: je hebt al een hele afdeling alleen voor licht! Bij wedowe kunnen jongeren ontdekken welke functies ze leuk vinden en waar hun kwaliteiten liggen.’
Een half uur luisteren is vaak wel de max. Daarna willen ze dingen gaan dóen
Hoe is het om met deze jonge talenten te werken?
Vincent: ‘Ik vind het niveauverschil binnen de groep het uitdagendste stukje: hoe ga je om met al die verschillende mensen?’
Eden: ‘De een heeft nog nooit iets met film gedaan, de ander is al een jaar bezig met het maken van eigen video’s. De trainingen moeten voor iedereen vrij toegankelijk zijn, maar ook voldoende prikkelend voor iedere deelnemer, dat is iets waar we nu over aan het nadenken zijn.’
Vincent: ‘Daarnaast moet je heel alert zijn op de spanningsboog van de groep: een half uur luisteren is vaak wel de max. Daarna willen ze dingen gaan dóen.’
Eden: ‘Bij de masterclasses gaan de deelnemers na uitleg van bijvoorbeeld een director of photography daarom in groepjes aan de slag met een opdracht. Bijvoorbeeld: hoe vertaal je een filmidee naar concrete shots? Learning by doing werkt het beste, hebben we gemerkt.’
Vincent: ‘Bij zo’n groepsopdracht ontstaat ook het contact tussen de jongeren. Laatst moesten ze binnen een uur een video maken, van idee tot edit. Ga er maar aanstaan. Onder die druk ontstaan mini-conflictjes, maar ontstaat ook veel plezier.’
Wat doe je als die mini-conflictjes uit de hand dreigen te lopen of mensen in paniek raken door de tijdsdruk?
Vincent: ‘Als er te veel conflict is over de richting van een verhaal, bijvoorbeeld, neem ik de leiding en spreken we een duidelijke taakverdeling af: ‘jij doet de camera, jij de regie en jij acteert’. Drie regisseurs op set werkt niet. En als één persoon in de groep superdominant is, vraag ik bewust aan de andere, stillere groepsleden wat zij denken. Maar ik vind die wrijving onderling ook leuk, het laat zien hoe graag ze iets tofs willen maken. Er zit een onwijze drive achter.’
Eden: ‘Vooral onervaren deelnemers hebben vaak een heel tof idee, zonder dat ze weten welke tussenstapjes er allemaal bij komen kijken om het daadwerkelijk op beeld te krijgen. Voor een fantastisch shot uit vogelperspectief moet je bijvoorbeeld een statief opzetten en alles uitmeten. Technisch gezien is dat niet altijd haalbaar.’
Vincent: ‘Ik vind het mooi wanneer dingen lukken, maar ook wanneer ze ‘mislukken’: wanneer mensen binnenkomen met een heel groot idee en dat omwille van de tijd of de groep toch moeten aanpassen. Het is mooi om te zien hoe de deelnemers compromissen leren sluiten met elkaar. En dat er dan toch altijd een lach op hun gezicht verschijnt bij het eindresultaat.’
Vincent begon samen met twee vrienden op zijn veertiende een eigen onderneming waarmee hij ‘frisfeestjes’ produceerde voor veertien- tot zeventienjarigen. ‘Ik vond het altijd leuk om zelf het wiel uit te vinden. Twintig keer op mijn bek te gaan, en dat het dan de eenentwintigste keer lukt.’ Via een klant die een producent zocht voor een film rolde hij de filmwereld in. ‘Ik dacht: dat kan ik vast ook wel, haha. Zat ik daar tussen de werkzaamheden door snel vaktermen te googlen.’ Vincent is naast zijn werk voor wedowe bezig zijn opleiding Kunst & Economie aan de HKU af te ronden, organiseert clubnachten en maakt videoproducties en kleding met zijn creatieve collectief La Cassette. Waar mogelijk geeft hij daarbij jonge makers een kans om zich te profileren. ‘Ik word superenthousiast van het helpen van jongeren met het ontwikkelen van hun creativiteit en het zetten van stapjes richting het verwezenlijken van hun dromen. Bij La Cassette liepen altijd een stuk of zes stagiairs rond, waar ik dan op dagelijkse basis mee sparde over hun persoonlijke en professionele doelen. Het bieden van die persoonlijke begeleiding en het contact met jongeren vind ik superleuk.’
De liefde voor visuele communicatie zit diep bij Eden, die naast talentcoördinator ook werkt als art director, set dresser en concertproducent. ‘Als kind was ik al veel aan het fotograferen. Ik ben heel visueel ingesteld: ik ben slecht in namen, maar als je eens een andere kleur oorbellen in hebt, zie ik dat direct. Via fotografie raakte ik al snel ook geïnteresseerd in film. Je kunt zó veel teweeg brengen door ideeën naar beeld te vertalen.’ De filmacademie voelde na de middelbare school echter als een te grote stap. Eden koos voor de opleiding Creative Business aan de Hogeschool van Amsterdam, gericht op content- en mediacreatie en -strategie, waar ze een stage volgde bij filmproductiebedrijf Soda. ‘Ik mocht daar de art director helpen: mee naar marktjes, materiaal uitzoeken voor het decor. Ik vond het direct geweldig.’ Ze begon al snel voor zichzelf en bekwaamde zich in de praktijk in het vak. ‘Je maakt als art director visuele werelden binnen in film, naar het concept van de regisseur of klant. Dus zie je in een reclame of film een woonkamer of een slaapkamer, dan heb ik die gecreëerd. Art direction is voor mij de perfecte combinatie van mijn liefde voor het visuele en film.’
Wij kunnen voor deze mensen de begeleidende rol spelen die wij zelf hebben gemist
Is het voor jullie werk als talentcoördinator fijn dat jullie als autodidact zelf je weg hebben moeten vinden in de filmwereld?
Eden: ‘Ja, dat denk ik wel. We kunnen goed levelen met de deelnemers omdat we uit eigen ervaring weten waar ze tegenaan kunnen lopen. Hoe kom je van al je gefilmde materiaal tot een geheel, bijvoorbeeld? Wij begrijpen precies hoe overweldigend zo’n project kan voelen. En vooral: hoe verdwaald je je kunt voelen in deze industrie, terwijl je tegelijkertijd voelt hoe graag je wilt máken. Soms herken ik mezelf in een deelnemer, zoals de deelnemer die zich afvroeg of ze ooit in production design zou kunnen werken. ‘Ja, dat kan’, zeg ik dan, ‘want dat heb ik ook gedaan!’. Wij kunnen voor deze mensen de begeleidende rol spelen die wij zelf hebben gemist.’
Vincent: ‘We bieden een veilige ruimte waar geen vraag te gek is. Ons uitgangspunt is: we zijn hier om te leren. Een van onze Talenten heeft dankzij onze trainingen een portfolio opgebouwd en kon zich daardoor aanmelden voor talentprogramma’s waar de drempel hoger ligt, zoals VPRO Dorst.’
Is zo’n traject jullie ambitie voor alle deelnemers?
Eden: ‘We geven graag een zetje in de juiste richting, of je na ons programma nu een opleiding gaat volgen of op een andere manier je weg vindt.’
Vincent: ‘Ik zou het mooi vinden als we gaan fungeren als een soort huiskamer. Laatst konden we twee meiden die bij een Movie Night over documentaires waren geweest en zelf aan een documentaire werken, aanbieden onze editroom te gebruiken. Met zo’n fijne grote computer, geluidsboxen en software die de meeste mensen thuis niet hebben. Konden ze hier lekker de hele dag komen ‘pielen’. Ik hoop dat steeds meer mensen ons op die manier weten te vinden en gewoon even binnen durven lopen, om te maken of gewoon te connecten. Onze deur staat wagenwijd open.’
In de rubriek Follow Up geven we gezicht en vervolg aan vacatures waarvoor via onze site is geworven. Heb jij ook een nieuwe baan gevonden via Culturele vacatures en vind je het leuk om mee te doen? Mail naar follow-up@culturele-vacatures.nl!