Bijna een jaar is Saskia Kok werkzaam als Projectleider Digitaal leren bij de Anne Frank Stichting in Amsterdam. De klokken van de Westertoren slaan 11 uur als Saskia in het museumcafé van het Anne Frank Huis aanschuift om te vertellen over haar nieuwe baan en over de nieuwe educatieve tool die ze ontwikkelt. Onderwijl glijden de rondvaartboten over de Prinsengracht voorbij en maken museumbezoekers uit alle windstreken selfies voor de deur van nummer 263.
‘Die lange rij is er niet meer sinds we online ticketing hebben,’ vertelt Saskia (48) van achter haar cappuccino. Ze vervolgt: ‘Wat me het meest heeft verrast aan deze baan is dat er zoveel educatieve activiteiten buíten het museum plaatsvinden en dat de missie van de Anne Frank Stichting zo breed is. De educatieve afdeling houdt zich niet alleen bezig met Anne Frank, de Tweede Wereldoorlog en de plek waar ze ondergedoken zat, maar ontwikkelt vooral lesmateriaal en geeft trainingen over thema’s die ze in haar dagboek aanraakt, zoals identiteit, vooroordelen, discriminatie, vrijheid en democratie. Ik werk op een afdeling met ruim 25 collega’s en dan heb ik freelancers en vrijwilligers nog niet eens meegeteld.’
Burgerschapseducatie
Behalve op basis- en voortgezet onderwijs richt de afdeling educatie zich ook op hoger onderwijs, zoals de pabo en op mbo waar ze aansluit op de thema’s rond burgerschapseducatie. ‘Daarnaast zijn ook de politie en voetbalsupporters belangrijke doelgroepen voor wie we trainingen ontwikkelen, waaronder het Spreekkorenproject. Ook (inter)nationaal zijn we actief met Stories that Move, een toolbox voor docenten tegen discriminatie. We trainen ook jongeren in meer dan 40 landen om leeftijdsgenoten door reizende Anne Frank-exposities te gidsen. Enkelen van deze Peer Guides blijven betrokken bij het werk van de Stichting en vormen Anne Frank Youth Network.’
Een jaar geleden is Saskia aangenomen voor de nieuw gecreëerde functie van Projectleider Digitaal leren om het online aanbod te verbreden en te optimaliseren. De Anne Frank Stichting heeft deze nieuwe functie speciaal daarvoor in het leven geroepen. Het doel is om het lesaanbod te laten aansluiten op het leren van nu en op de leefwereld van jongeren en professionals, zoals docenten en voetbaltrainers.
Blended learning
Het takenpakket van Saskia is tweeledig. Enerzijds houdt ze zich bezig met de communicatie en promotie van het digitale Nederlandstalige lesmateriaal, waaronder ook de website en de social media vallen. Anderzijds is ze verantwoordelijk voor de ontwikkeling van een nieuwe educatieve tool en voor de ondersteuning van collega’s bij het ontwikkelen van nieuwe digitale leeroplossingen en voor de doorontwikkeling van de bestaande digitale leermiddelen.
Zo ontwikkelde Saskia samen met experts een interne training van vijf ochtenden voor haar collega’s over blended learning. Dat wil zeggen: de mix van offline leren en online leren, tijd- en plaats-onafhankelijk. ‘Tijdens deze training hebben we onder meer onderzocht wat de meerwaarde kan zijn van blended leren voor de thematiek van de Anne Frank Stichting en welke digitale tools we hiervoor kunnen inzetten. Collega’s weten nu effectief gebruik te maken van moderne tools die het leren bevorderen.’
Diversiteit en identiteit
Bij het ontwikkelen van de nieuwe digitale tool heeft Saskia veel vrijheid gekregen. De nieuwe strategie van de Anne Frank Stichting en het (nieuwe) curriculum van burgerschapsonderwijs staat hierin centraal. ‘De maatschappij verhardt en de polarisatie neemt toe, waardoor steeds meer de vaardigheden belangrijk worden hoe je een positieve bijdrage kan leveren aan een diverse maatschappij. Met de nieuwe digitale tool willen we ons richten op mbo-studenten vanaf 17 jaar die het vak Burgerschap volgen en stage lopen in de maatschappij, maar bijvoorbeeld ook op voetbalclubs. De tool richt zich op het leren omgaan met verschillen door ontmoeten en verbinden. Vaak bestaat een klas uit groepjes, maar komen die groepjes niet echt met elkaar in contact. Als je verschillend bent en je kent elkaars persoonlijke verhaal niet goed, dan kan dat schuren. We willen dat jongeren meer met elkaar in contact komen, diversiteit omarmen en democratie bevorderen. Belangrijke vaardigheden die we hiervoor onder meer willen ontwikkelen zijn: een open houding, de juiste vragen stellen en goed luisteren naar elkaar. Vaardigheden die ook belangrijk zijn als je stage gaat lopen.’
‘Bij mijn vorige werkgever educatieve uitgeverij Noordhoff maakte ik kennis met blended learning. Ik ben ervan overtuigd dat deze combinatie van face-to-face leren in een klassikale setting en daarnaast digitaal leren werkt. Met digitale leermiddelen ben je tijd- en plaats-onafhankelijk, kan je een realistische interactieve beleving creëren en zo goed aansluiten op de belevingswereld van jongeren.’
‘Wat me het meest heeft verrast aan deze baan is dat er zoveel educatieve activiteiten buíten het museum plaatsvinden en dat de missie van de Anne Frank Stichting zo breed is.
Nieuwe educatieve tool
‘We hebben drie bureaus gevraagd – die ervaren zijn in het creëren van innovatieve leerervaringen – om een concept voor een educatieve tool te ontwikkelen op basis van onze uitgebreide briefing. Zij hebben recent hun voorstel gepitcht. Bijna unaniem is gekozen voor het voorstel van TinQwise Immersive met de werktitel Room#263. In een virtuele omgeving zie je een flatgebouw waarvan de buitenmuur ontbreekt en krijg je een indruk van de mensen die er wonen. Het doet denken aan het decor van Hitchcocks film Rear Window. De jonge speler kan als een voyeur naar binnen kijken in de huiskamers en de bewoners ontmoeten en vragen stellen, zowel open vragen, gesloten vragen als vragen met een veronderstelling. Afhankelijk van de vraag krijg je een bepaalde reactie terug en zo ontwikkelt zich een bepaald scenario. Jongeren leren dat door het stellen van bepaalde vragen en door goed te luisteren ze meer te weten komen over de bewoner. Het ontrafelen van het persoonlijke verhaal staat centraal. Uit onderzoek naar het theaterstuk Back to Back , een voorstelling van de Anne Frank Stichting in samenwerking met theater DEGASTEN, is gebleken dat het persoonlijke verhaal een effectief instrument is om verbinding tot stand te brengen.’
Passieloper
‘Toen ik de vacature tegenkwam, dacht ik meteen: deze baan is mij op het lijf geschreven. Alle aspecten waarmee ik me in voorgaande banen en tijdens mijn opleiding had bezig gehouden zag ik terugkomen. Ik hield de vacatures in de gaten, omdat ik na 19 jaar Noordhoff Uitgevers en een half jaar bij Prelum het tijd vond om mijn speren buiten de muren van de (educatieve) uitgeverij te werpen. Het plotselinge overlijden van mijn vader heeft mijn leven letterlijk gekanteld, dat heeft mij laten inzien wat ik écht belangrijk vind in het leven en mijn werk. Maatschappelijke relevantie staat daarbij voor mij voorop. Dat werd bevestigd toen ik met een passie-coach de Passieloper doorliep. In zeven stappen werd ik bewust van mijn passie en werden er woorden gegeven aan mijn diepste verlangen. Ook heb ik een traject voor loopbaanoriëntatie gedaan bij Van Ede & Partners. Dat heeft mij geholpen te zien dat ik het dichtst bij mijn passie zat toen ik uitgever was van Burgerschap in het middelbaarberoepsonderwijs.’
‘Ik heb 19 jaar gewerkt bij Noordhoff Uitgevers in zeven verschillende functies. Ik was er direct na mijn studie als uitzendkracht begonnen als Beeldredacteur voortgezet onderwijs. Ik had de opleiding Vergelijkende Kunstwetenschap: Woord & Beeld afgerond aan de VU Amsterdam en was afgestudeerd bij Cultuureducatie aan de Universiteit Utrecht. De kneepjes van het uitgeefvak heb ik geleerd van mijn oud-collega uitgever Paul Verhagen toen ik projectleider was van Natuur- en Scheikunde. Zat ik daar als jonge alfa-wetenschapper in een veld gevuld met voornamelijk kritische grijze natuurkundige heren op leeftijd.
Ik leerde al vrij snel dat het belangrijk is om goed te luisteren naar de doelgroep, deze te betrekken en mensen met de juiste inhoudelijke expertise aan je weten te verbinden. Bij Noordhoff Health heb ik het meest geleerd, ik was toen uitgever voor zorgprofessionals in ziekenhuizen. Ik greep de kans om twee dagen mee te lopen met verpleegkundigen in Medisch Centrum Leeuwarden. Ik was onder de indruk van wat ik zag. De ziekenhuizen liggen écht ver voorop als het gaat om blended leren: werkplekleren, wikipedia-achtige leeroplossingen, interactieve video’s en zo meer.’
YouTube en whitepapers
Inmiddels heeft Saskia een vaste aanstelling bij de Anne Frank Stichting en verheugt ze zich de komende tijd vooral op de fase waarin de educatieve tool met als werktitel Room#263 concreet wordt uitgewerkt, ontwikkeld en getest met docenten, jongeren en experts. Daarnaast kijkt ze uit naar de start van de campagne waarmee het educatieve aanbod in de schijnwerpers wordt gezet met o.a. een promotiefilmpje en een nieuwe (digitale) brochure. Ook wil ze graag meer gebruikmaken van social media om jongeren te bereiken – en in het bijzonder van YouTube. ‘Het kanaal dient nu vaak als archief, maar er is veel meer mogelijk zoals ook collega-musea als The British Museum en het Rijksmuseum recent lieten zien tijdens o.a. MuseumNext. In een korte reeks Tussen Kunst en Kitsch-achtige filmpjes wordt steeds een object centraal gesteld.’ Saskia denkt aan vergelijkbare filmpjes waarin aan de hand van een voorwerp onderbelichte verhalen over andere onderduikers uit het Achterhuis worden verteld, zoals de medaille die Anne’s zus Margot had gewonnen met een roeiwedstrijd op de Amstel.
Tot slot vindt Saskia het belangrijk om tijd in te ruimen voor whitepapers waarin visie en wetenschappelijke research worden gekoppeld aan de educatieve producten die worden ontwikkeld. Bijvoorbeeld de eind dit jaar verwachtte resultaten van de research naar antisemitisme in het voortgezet onderwijs en de effecten van de programma’s van de Anne Frank Stichting. ‘Veel mensen weten niet dat al ons lesmateriaal een wetenschappelijk gefundeerde basis heeft, het lesmateriaal dat wij maken wordt altijd uitgebreid getest. Het is mooi om dat kenbaarheid te maken via een whitepaper’. Vanuit de commerciële uitgeverswereld is ze gewend om op deze manier de effecten te meten en verantwoording af te leggen.
Terwijl de klokken van de Westerkerk 12 uur slaan en zich weer een nieuwe stoet bezoekers richting de museumingang begeeft, vertelt Saskia: ‘Ik voel me vereerd dat ik mag werken voor zo’n mooie ideële stichting. Ik heb het gevoel dat ik hier op mijn plek zit en mijn kennis en expertise kan inzetten voor de maatschappij.’ […] ‘Oorspronkelijk zat ik trouwens niet bij de selectie die op gesprek mocht, maar werd ik in portfolio gehouden. Toen de kandidaten op gesprek toch niet over de gevraagde competenties bleken te beschikken, hebben ze mij alsnog op gesprek gevraagd en toen was het gelukkig snel beklonken!’
In de rubriek Follow Up geven we gezicht en vervolg aan vacatures waarvoor via onze site is geworven. Heb jij ook een nieuwe baan gevonden via Culturele vacatures en vind je het leuk om mee te doen? Mail naar follow-up@culturele-vacatures.nl!