Follow Up: “Perronista” Perron 07

Heleen Boeken (27) is beeldend kunstenaar. Sinds een jaar werkt ze ook als Perronista bij Perron 07 in Den Haag. Deze alternatieve kinderopvang maakt gebruik van een eigen pedagogiek en stimuleert kinderen van 0 tot 4 jaar hun creativiteit te ontwikkelen. Hoe is het om als beginnend kunstenaar vanuit een onderzoekende houding met jonge kinderen te werken? En waarom doet ze dit werk eigenlijk? Heleen vertelt er alles over in deze Follow Up.

De pedagogiek van Reggio Emilia – waar de methode ‘Sporen’ die Perron 07 heeft ontwikkeld uit voortkomt – gaat uit van wat kinderen kunnen in plaats van wat ze niet kunnen, om zo hun talenten zoveel mogelijk tot bloei te laten komen. Op jullie website staat vermeld dat het binnen Sporen belangrijk is dat jonge kinderen zich ontwikkelen door zich op verschillende manieren te uiten. “Door een rijk aanbod in een rijke omgeving worden alle mogelijke ‘100 talen’ ontwikkeld.” Hoe krijgt dit vorm binnen jouw werk als Perronista?

Heleen: “We kijken per dag met een groepje kinderen wat de interesses zijn op dat moment en op welke manier we die kunnen vormgeven. We hebben geen standaard activiteitenprogramma. Je bereidt vaak wel van tevoren een plan voor, waarin je opschrijft wat je gaat doen met de kinderen en wat je verwachtingen zijn. Maar soms komen de kinderen met hele andere ideeën, dat kan dan ook. Aan de hand van de interesses kiezen we de taal die daarbij past: je gaat met ze dansen, kleien, koken of boeken lezen – het kan op 100 verschillende manieren. Wat we dan doen is ook geen ‘activiteit’: er hoeft geen eindresultaat uit te komen. Je begeleidt de kinderen natuurlijk wel. Je biedt ze bepaalde materialen aan, en zeker bij de oudere kinderen stel je vragen over het onderwerp. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met de maan en de sterren, en lichtjes. Dat zijn onderwerpen waar je over kunt filosoferen, maar tegelijkertijd ook goed mee kunt werken met kinderen die minder talig zijn.”

Dat vraagt denk ik wel veel creativiteit van jou als begeleider?

“Jazeker. Ik kom zelf van de kunstacademie, dus ik ben creatief. Voor mij is het geen hele grote omslag geweest. Maar ik weet wel dat mensen die uit de normale kinderopvang komen het een uitdaging vinden om op zo’n andere manier naar kinderen te kijken en creatieve impulsen te geven.”

Jij bent daarmee juist in je element?

“Ja. Het is totaal iets anders dan kunst maken, want de kinderen maken uiteraard geen kunst – al wordt het soms prachtig. Het is geen ‘kunst’ zoals het mij geleerd is, maar creatief is het zeker. De onderzoekende insteek die van ons verwacht wordt, vind ik heel leuk en interessant. Dat je echt moet nadenken over de volgende stap voor de ontwikkeling van een kind, en dat je daar dan op een creatieve manier naar kunt kijken. Ik vind het ook fijn dat wij als perronista’s serieus worden genomen en dat er ruimte is voor onze eigen inbreng. Je bent bezig met de toekomst van kinderen en jonge ouders. Dat is bijzonder.”

Ben je ook opgeleid binnen Perron 07?

“Eens per periode – de tijd tussen de schoolvakanties – krijgen we met een groepje mensen les in Sporen van directrice Margot Meeuwig over de geschiedenis van Reggio Emilia en wat het betekent om op die manier te werken. Die lessen krijgt iedereen. Voor dit werk moet je natuurlijk interesse hebben in de Sporen-benadering, maar het belangrijkste is volgens mij om nieuwsgierig te zijn naar kinderen en wat die kunnen.”

Hoe ben je in deze baan terecht gekomen?

“Ik was net afgestudeerd aan de kunstacademie. Ik maak heel groot werk: installaties en sculpturen, waarmee ik niet makkelijk de sector ‘in’ kan. Ik zocht een parttime baan. Deze plek leek me heel leuk en ik heb ook altijd op kinderen gepast, dus dat kende ik wel. Ik solliciteerde met de vraag of ik de kok zou kunnen helpen of de ‘atelierista’ [Sporen beeldend kunstenaar] zou kunnen bijstaan. Maar ze hadden iemand op de groep nodig. Of dat me niet leuk leek? Ik ben komen kijken en vond het hier heel indrukwekkend en bijzonder. Ik wilde daar wel deel van uitmaken.”

Beïnvloedt dit werk jouw ontwikkeling als kunstenaar?

“Dat vind ik lastig te zeggen. Op de kunstacademie was ik niet bezig met dit deel van kunst: kinderen of het sociale aspect. Het werk beïnvloedt mijn denkwijze over kinderen en mensen in ruimere zin wél. We worden al zó kundig en nieuwsgierig geboren! Dat is een interessant gegeven, waar ik nu ook buiten mijn werk meer bij stilsta.”

Hoe is het contact met de ouders van de kinderen die je begeleidt bij Perron 07?

“Veel kindercentra zetten het kind centraal. Bij Perron zeggen we dat er drie ‘participanten’ zijn die meewerken aan de ontwikkeling van de kinderen: dat zijn wij als Perronista’s, de kinderen én de ouders. Daarom moet het contact met de ouders heel stevig zijn, zodat we weten wie de kinderen zijn en waar ze vandaan komen. We maken elke dag een dagblad met foto’s voor de ouders, een inkijkje in de dag. Dat bespreken we dan, samen met de betekenisvolle en bijzondere dingen die het kind heeft gezegd en gedaan. En twee keer per jaar hebben we een ouderavond met een groot overzicht met foto’s en verhalen.”

Je werkt als perronista samen met een ‘pedagogista’ (pedagoog en specialist in de Sporen pedagogiek en inhoudelijk coördinator voor alle groepen) en een atelierista aan het aanbod voor de kinderen. Hoe is die samenwerking?

“We staan zelfstandig op de groep, maar als het nodig is, kun je altijd bij de atelierista en pedagogista terecht. De atelierista helpt ons met vragen over het programma: hoe zal ik dit aanpakken, welk materiaal denk jij dat hier goed bij aansluit? Soms helpt ze ook mee dingen voor te bereiden of uit te voeren met de groep. Bij de pedagogista, Margot [Meeuwig, de directrice] kun je dringende vragen stellen als er problemen zijn met een bepaald kind of met een groep kinderen. Eens per periode hebben we werkoverleg met het hele team. Dan bespreken we eventuele problemen, hoe het is gegaan en waar we naartoe willen.”

Is het niet jammer dat kinderen na hun tijd bij Perron 07 naar een ‘gewone’ school gaan?

“Kinderen kunnen nu tot hun vierde jaar bij ons terecht. De droom is om tot zeven jaar te gaan, want dat zijn hele vormende jaren voor het jonge kind, waar je veel meer uit kan halen dan in het huidige systeem gebeurt. Al zijn er ook hele goede basisscholen hoor, waar serieus naar het kind wordt gekeken.”

Waarom wordt er niet op meer plekken zo gewerkt?
“Die verschuiving moet vooral vanuit de politiek plaatsvinden. Er zijn al wel scholen en kinderdagverblijven die ermee experimenteren. Perron 07 is nu bezig naar buiten te treden en de hoop is dat de Sporen-pedagogiek zo breder opgepikt zal worden.”

Wat vind je leuk aan je werk?

“Wat me vooral heeft verrast, is dat kinderen vanaf heel jonge leeftijd al zo veel kunnen. Ik werk hier nu ruim een jaar, en heb eerst een jaar bij de kinderen van één tot bijna twee gestaan. Die hebben nog geen gesproken taal, maar als je dan met andere talen – dans, tekenen, spel – aan de slag gaat, merk je hoe kundig die kinderen al zijn. Daar word ik echt blij van. Je ziet dat kinderen eigenlijk vanaf hun geboorte al heel nieuwsgierig zijn en nieuwe dingen willen leren. Als je hen daarin kunt begeleiden, kunnen ze echt tot grootse nieuwe ontwikkelingen komen.”

In de rubriek Follow Up geven we gezicht en vervolg aan vacatures waarvoor via onze site is geworven. Heb jij ook een nieuwe baan gevonden via Culturele vacatures en vind je het leuk om mee te doen? Mail naar follow-up@culturele-vacatures.nl

Er wordt met enige regelmaat voor deze vacature geworven via Culturele vacatures.

Tekst: Nienke Piena, Culturele vacatures
Datum: 17/01/2020