Afgelopen voorjaar maakte museumeducatie ’goeroe’ Arja van Veldhuizen (58) een opmerkelijke switch: van Consulent op het gebied van erfgoed en educatie naar Manager van Stadsmuseum Woerden. In deze follow up legt ze uit waarom het voor haar een logische stap is, die bovendien aan haar verwachtingen voldoet. Ook wilden we weten hoe je zorgt dat je niet knettergek wordt als je een museum moet managen met 1,6 fte.
Waarom besloot je op zoek te gaan naar een andere baan?
Begin 2018 was ik tien jaar in dienst bij Landschap Erfgoed Utrecht. Al een tijdje daarvoor had ik mezelf voorgenomen om actief op zoek te gaan naar een nieuwe baan. Als consulent adviseerde ik erfgoedinstellingen in de provincie Utrecht over educatie, heel leuk. Maar vervolgens was het altijd afwachten wat een museum of organisatie met mijn adviezen deed. Op een gegeven moment merkte ik dat ik zèlf weer voor een museum aan de slag wilde.
Wat dacht je toen je de vacature tegenkwam?
De vacature bij Stadsmuseum Woerden was helemaal wat ik wilde. Een klein museum met een gemengde collectie en een parttime functie waarin ik mezelf in de breedte zou kunnen ontwikkelen. Omdat ik geen (kunst)historicus ben en geen leidinggevende ervaring bij grotere instellingen ambieer, vielen veel andere vacatures af. Ik kende het museum niet goed, dus op een zaterdag ben ik op onderzoek uitgegaan. Iedereen was die dag heel erg aardig: op de markt, in het café en in het museum. Ik besloot een brief te schrijven en te zien waar het toe zou leiden.
Waarom past deze baan bij je?
Het bestuur heeft me aangenomen vanwege mijn ervaring en veelzijdigheid. En die veelzijdigheid zit ook in deze baan. Ik ben een netwerker, sterk naar buiten gericht en heb veel expertise op het gebied van educatie en publiek. Verder ben ik een kind van het Amsterdam Museum, waar ik 18,5 jaar als medewerker educatie heb gewerkt. Daar heb ik met de paplepel ingegoten gekregen dat je als museum relevant moet zijn voor de stad en haar inwoners. Het Amsterdam Museum was al heel vroeg bezig met sociale projecten en die manier van denken zit in mijn DNA. Stadsmuseum Woerden had onder mijn voorganger ook net die switch gemaakt en ging zich meer naar buiten richten.
Wat houdt je functie in?
Als manager stuur ik medewerkers en vrijwilligers aan. Samen voeren we het dagelijks beheer van het museum uit. Ik ontwikkel visie en beleid en initieer publieksgerichte en educatieve activiteiten met partners. Ik verzorg de PR en marketing en onderhoud contacten. Daarnaast ben verantwoordelijk voor alle financiële aspecten van het museum, inclusief de werving van subsidies en ik verzorg de verslaglegging richting bestuur en politiek. Verder ben ik het gezicht van het museum.
Hoe bevalt je baan?
Het leuke is dat als ik dingen oppak het gelijk resultaat heeft. Het eerste wat ik deed, was de deurbel laten maken, ha ha. Verder is nu geregeld dat de oude Adlib-versie is ge-upgrade naar een cloud-versie waardoor onze conservator vanaf haar bureau kan grasduinen in de collectie en ze niet naar het depot aan de andere kant van de stad hoeft. Iets anders concreets is dat de crowdfundingsactie voor de restauratie van het schilderij Het beleg van Woerden is gelukt.
Het leuke aan deze baan vind ik dat ik vanaf mijn bureaustoel bijna letterlijk de museumbezoekers om me heen heb. Die bezoekers heb ik heel erg gemist. Overigens heb ik tijdens de sollicitatieprocedure wel een paar slapeloze nachten gehad vanwege de inkomensdaling die een functie bij een klein museum inhoudt. Ik heb toch besloten verder te gaan in de procedure, omdat het een functie is waarin ik mezelf ongelofelijk kan ontwikkelen.
Wat is nieuw?
Een aantal taken zijn inderdaad nieuw voor me, zoals de hele politieke laag, boegbeeld zijn van een museum, maar ook bijvoorbeeld het werken aan de achterkant van de website. Soms zijn er ook onverwachtse aspecten aan mijn baan. Zoals deze zomer toen de fontein op het stationsplein het niet deed en die onderdeel van onze collectie bleek. Uiteindelijk hebben we het kunnen oplossen, maar dat had heel wat voeten in de aarde.
Hoe doe je dat: een museum managen met 1,6 fte?
Als parttime directeur van een klein museum heb je inderdaad veel op je bord. Ook heb ik de neiging om de dingen goed te willen doen.
Dat houdt in dat je stap voor stap dingen aan kunt pakken en niet alles tegelijk kunt veranderen, anders wordt je knettergek.
Tegelijkertijd moet je die helikopterview houden en het proces volgen en aan het bestuur verantwoorden waarom je aan bepaalde dingen niet toekomt.
Gelukkig zijn er twee andere betaalde krachten: de conservator die de tentoonstellingen maakt en de collectie beheert en een medewerker die de administratie doet en de vrijwilligers coördineert. Verder is er een bestuur met leden die geselecteerd zijn op hun competenties. Maar het allerbelangrijkste zijn de veertig vrijwilligers die het museum open houden. Zonder hen kan ik geen stap zetten!
Van huis uit is museumeducatie je specialisme. Kun je in dat opzicht je ei kwijt?
Traditioneel werden alle schoolprogramma’s in het museum verzorgd door KUVO. Omdat ik zelf een educatieprofiel heb, heb ik met KUVO samengewerkt aan het museumonderdeel van het lesprogramma met onder meer werkvormen uit de educatie toolkit, mijn oude stokpaardje.
Je werkt parttime in Stadsmuseum Woerden. Wat doe je ernaast?
Die educatie-kant kan ik vooral kwijt via mijn eigen bedrijf dat ik afgelopen jaar heb opgericht en ook als gastdocent aan de Reinwardt Academie. Daarnaast doe ik vrijwilligerswerk als gids in de Utrechtse Domkerk en als lid van het educatie comité van ICOM (International Council Of Museums) waar ik als een soort ‘museumeducatiegeheugen’ fungeer. Afgelopen najaar mocht ik een presentatie geven op de ICOM-conferentie in Georgië en Zuid-Korea.
Misschien leuk om te weten dat ik mijn carrière ooit begon in het Tropenmuseum, waar ik vanuit mijn studie sociale geografie onderzocht hoe de boodschap van de conservator overkwam bij de tentoonstellingsbezoeker. Nog steeds hou ik me bezig met dit soort kwesties.
Wat zijn je ambities als manager van Stadsmuseum Woerden?
Zoals ik al aangaf, wil ik dat het museum echt relevant is voor Woerden en haar inwoners. Het is mooi om te zien dat de crowdfundingsactie voor de restauratie van het schilderij Het beleg van Woerden veel media-aandacht heeft gegenereerd en echt wat teweeg heeft gebracht in de stad. Mensen lijken de geschiedenis van hun eigen stad op waarde te schatten. We bereiden nu de tentoonstelling Lievelingen voor, waarin bekende en onbekende Woerdenaren een voor hun bijzonder voorwerp kiezen – uit hun eigen omgeving of uit de museumcollectie – en het verhaal erachter vertellen. Erfgoed bestaat immers bij gratie van de betekenis die mensen er in het heden aan geven.
In de rubriek Follow Up geven we gezicht en vervolg aan vacatures waarvoor via onze site is geworven. Heb jij ook een nieuwe baan gevonden via Culturele vacatures en vind je het leuk om mee te doen? Mail naar follow-up@culturele-vacatures.nl!