Metershoge boekenkasten vullen de werkruimte van Elise Althoff (37), sinds juli werkzaam als Directeur Interne Zaken bij het Nederlands Letterenfonds. “Het meeste heb ik niet gelezen hoor,” verduidelijkt ze meteen. Het bureau met uitzicht op de Amsterdamse grachten is afwisselend bezet door Elise en Directeur-bestuurder Tiziano Perez; de rest van de tijd zitten ze verspreid door het gebouw bij andere collega’s. Samen vormen ze de tweekoppige directie. Directeur Interne Zaken is een nieuwe functie binnen het fonds – en een brede functie, iets wat Elise op het lijf is geschreven. We spreken haar over haar loopbaan, een terugkeer naar de culturele sector, en hoe ze een directeursfunctie combineert met het opzetten van haar eigen bedrijf én het doen van een masterstudie.
Nieuwe functie
Het ontstaan van de functie Directeur Interne Zaken is onderdeel van een grotere structuurverandering bij het Nederlands Letterenfonds. “Inhoudelijk wordt er steeds uitgebreid en bijgebouwd met nieuwe subsidieregelingen en programma’s. De ondersteuning moet daarin meegroeien en doorontwikkelen, anders gaat het op een gegeven moment piepen en kraken,” licht Elise toe. Vanuit drie grotere afdelingen zijn zes kleinere teams ontstaan, waar de tweekoppige directie boven staat met elk hun eigen aandachtsgebied. De Directeur Interne Zaken is verantwoordelijk voor zowel de bedrijfsvoering (finance, HR, ICT, secretariaat, huisvesting) als procesondersteuning (juridische advisering, het subsidieproces en archivering) bij het fonds. “Tiziano richt zich op de externe kant, op strategie, politiek en de uitvoering; terwijl ik me focus op de organisatie, verandering en bedrijfsvoering. Die mix bevalt heel goed.”
“Inhoudelijk wordt er steeds uitgebreid en bijgebouwd met subsidieregelingen en programma’s. De ondersteuning moet daarin meegroeien en doorontwikkelen, anders gaat het op een gegeven moment piepen en kraken.”
Bevlogen mensen
Toen Elise in 2003 Culturele Maatschappelijke Vorming ging studeren verwachtte ze een combinatie van bedrijfskundige en creatieve vakken, maar dat bood de studie eigenlijk niet. Ze maakte de opleiding wel af en ging bij adviesbureau BMC werken, en later bij de gemeente Utrecht en Nieuwegein. “Ik wilde meer leren over financiën en bedrijfsvoering, dus daar heb ik van ervaren collega’s – in combinatie met een studie – het controllersvak geleerd,” legt Elise uit. Daarna begon ze als Controller bij het Fonds voor Cultuurparticipatie. “Ik wilde graag in een kleinere organisatie werken waar ik meer kon betekenen in bredere zin, dus naast finance ook ICT, HR, procesmanagement; eigenlijk al die vakgebieden die zich richten op de organisatie. Ook kreeg ik hier voor het eerst de ruimte om aan de slag te gaan met organisatieverandering en me te ontwikkelen als leidinggevende, een fantastische kans. ”
Na een aantal consultancy-opdrachten bij commerciële bedrijven werd ze via een oud-collega gevraagd te komen helpen bij Het Nieuwe Instituut, waar ze als freelancer verschillende functies op deze gebieden vervulde. “Ik realiseerde me daar dat ik echt hou van de cultuursector, dat ik daaraan wil bijdragen. De mensen die bij culturele organisaties werken zijn vaak zulke bevlogen mensen die echt liefde hebben voor het vakgebied. Mijn ambitie is om de organisatie zo in te richten dat zij hun werk zo goed mogelijk kunnen doen, nu en in de toekomst.”
“Mensen die bij culturele organisaties werken zijn vaak zulke bevlogen mensen die echt liefde hebben voor het vakgebied.”
Onderdeel zijn van een organisatie
Toen Elise de vacature bij het Nederlands Letterenfonds langs zag komen via Culturele vacatures, leken al haar eerdere ervaringen samen te komen in deze baan. “Ik dacht: dit zit helemaal in mijn straatje! De bedrijfsvoering-vakgebieden, plus een organisatieverandering, en dan ook nog bij een fonds, op zo’n mooie locatie – dat is geen moeilijke keuze.” Daarnaast voelde ze de behoefte om weer echt onderdeel uit te maken van een organisatie, in plaats van zzp’en. “Ik wilde een wat langere horizon hebben om zelf met verandering bezig te kunnen zijn, zelf verantwoordelijkheid te kunnen nemen.”
Verbanden tussen verschillende vakgebieden
“Binnen de cultuursector is er veel aandacht voor creativiteit, of in ieder geval het faciliteren daarvan. Creativiteit vind ik erg belangrijk, omdat het leidt tot vernieuwing en beweging. Dat is zo’n intrinsiek onderdeel van het werken binnen de cultuursector, dat miste ik toen ik in andere sectoren aan het werk was.” Elise heeft er haar specialiteit van gemaakt om verbanden te zien tussen die verschillende disciplines binnen een organisatie, omdat ze uiteindelijk bijdragen aan hetzelfde doel. “Wat interessant is aan die bedrijfskundige expertises – zoals finance, ICT en HRM – is dat het allemaal onmisbare schakels zijn in een organisatie. Ze kunnen bijdragen aan het werk wat geleverd wordt, maar ze kunnen ook voor vertraging of frustratie zorgen wanneer het niet op orde is. Ik vind het dan fijn om van al die vakgebieden kennis te hebben, zodat je begrijpt hoe het één zijn weerslag heeft op het andere. Daardoor kun je de juiste vragen stellen en zorgen dat iedereen tijdig betrokken is. Daarnaast zorg ik ervoor dat wat we doen in lijn is met onze visie en kernwaarden, en dat we een vertaalslag maken van strategie naar operatie. Je kan niet altijd alles overzien bij elke keuze of iedereen blij maken, maar ik vind wel dat je het goed moet kunnen uitleggen.”
“Het is fijn om van meerdere vakgebieden kennis te hebben, zodat je begrijpt hoe het één zijn weerslag heeft op het ander.”
Werken aan een rijdende trein, zo omschrijft Elise een organisatieverandering. “Je moet er veel aandacht en energie in stoppen om uiteindelijk stappen vooruit te kunnen maken met elkaar. Het uitvoerende werk gaat door. Als er een nieuwe regeling moet komen heeft dat voorrang, dus dat vraagt om een goede dosering. Toch zitten we nu wel weer in de opbouwfase. Het is net als met een verhuizing: op een gegeven moment ga je weer inrichten en investeren in iets nieuws. Dan worden de eerste resultaten goed zichtbaar, wat weer positieve energie geeft om verder te ontwikkelen.”
Eigen ontwikkeling
Naast de 32-urige directeursfunctie én het opzetten van SUPERNOVA Sportswear, een duurzaam sportkledingmerk, is duizendpoot Elise ook bezig met het halen van een MBA (Master of Business Administration). “Ik werk vier dagen in de week bij het fonds, dus dan hou ik één dag over voor mijn start-up en de studie – dat is best intensief soms.” Toch zorgt ze dat het past, omdat ze zich graag op verschillende vlakken ontwikkelt. “Bij het fonds word ik intellectueel uitgedaagd, voor onze start-up wordt een beroep gedaan op mijn creativiteit en ben ik bezig met duurzaamheid, en de studie zorgt ervoor dat ik mezelf ontwikkel, leer hoe vraagstukken theoretisch worden benaderd, en hoe dat zich vertaalt in de praktijk en weer terug.”
“De ene week zit je aan tafel met het ministerie en de volgende week met makers.”
Werken bij een fonds in de letterensector
Wat werken bij een fonds zo uniek maakt, volgens Elise, is dat je zowel dicht op de uitvoering zit als op de landelijke politiek. “De ene week zit je aan tafel met het ministerie en de volgende week met daadwerkelijke makers. Dat zijn heel korte lijnen. Bovendien heb je als zelfstandig bestuursorgaan te maken met wet- en regelgeving, kaders en codes, maar je hebt ook heb je veel ruimte en vrijheid om dingen op je eigen manier te organiseren. Een kans die vaak onderbenut blijft.”
Elise’s eigen blik op literatuur en boeken is ook veranderd sinds ze is begonnen. “Hier werken is stimulerend voor mijn leesgedrag; ik vraag regelmatig aan collega’s of ze nog leestips hebben. Er gaat wat betreft de letterensector een wereld voor me open… Literair vertalers bijvoorbeeld, zij doen zeer specialistisch werk en worden gemakkelijk over het hoofd gezien. Het is inspirerend om daar meer over te leren.” Hoewel Elise zich niet inhoudelijk bezighoudt met het vakgebied, vindt ze het wel van belang om te begrijpen waar haar collega’s mee bezig zijn en waarom. Zo is “nieuwe literatuur” momenteel een hot topic: van performance tot podcast en van spoken word tot virtual reality. “Een collega omschreef het mooi; dat het canvas verandert. Het gaat nog steeds om literatuur, maar in steeds meer verschillende vormen.”
“Nieuwe literatuur is momenteel een hot topic: van performance tot podcast en van spoken word tot virtual reality. Het canvas verandert.”
In de rubriek Follow Up geven we gezicht en vervolg aan vacatures waarvoor via onze site is geworven. Heb jij ook een nieuwe baan gevonden via Culturele vacatures en vind je het leuk om mee te doen? Mail naar follow-up@culturele-vacatures.nl!