Close Up ZZP-geluk: “Tourmanager”

Foto: Isabelle Renate la Poutré

Terwijl drones over de duizenden fans vliegen en de mannen van Muse – een van de grootste rockbands van dit moment – op het ronddraaiende podium stappen, puffen de Nijmeegse bandleden van De Staat backstage uit van hun voorprogrammashow. Een maand lang touren door Europa met Muse, het is niet iedereen gegeven. Sebastiaan Kemperman was erbij, als vaste tourmanager van De Staat. We spreken hem over zijn werk als zzp’er in de muziekwereld.

Die tour met Muse is inmiddels alweer zo’n drie jaar geleden, maar Sebastiaan (31) werkt nog steeds met De Staat. Dat is zeker niet zijn enige klus, want als zelfstandig ondernemer is hij naast tourmanager van De Staat ook tourmanager van de rockband Black Bottle Riot, roadie en backline technicus bij The Dream Syndicate, werkt en werkte hij onder andere met Rowwen Hèze en The War on Drugs, is hij actief op een waslijst aan festivals en is hij zo nu en dan stagemanager bij poppodia Doornroosje, Luxor Live en Muziekgebouw Eindhoven. Druk? “Ja, ik heb wel een druk leven”, geeft hij toe. “Gelukkig zijn niet al die festivals terugkerende projecten. Ik zoek altijd een balans tussen projecten die ik heel graag wil doen en projecten die mij graag jaarlijks zien terugkeren. Soms moet ik daardoor helaas ook nee zeggen, maar dat is een luxepositie.”

Stromen al die opdrachten dan vanzelf binnen of moet je daar echt nog actief naar op zoek?

Sebastiaan: “Die stromen meestal vanzelf binnen. En af en toe zelfs met zoveel tegelijk dat ik meer bezig ben met het doorspelen van klussen naar andere mensen dan dat ik zelf echt aan het werk ben, haha.

In principe is het bij mij: wie het eerst komt wie het eerst maalt. Maar de vaste bands hebben wel voorrang, want dat zijn langetermijnsamenwerkingen. Als het dan om een enkele show gaat, is het nog tot daar aan toe. Maar een tour van een maand met Muse kan ik echt niet afzeggen!”

Hoe ben je in de muziekwereld terechtgekomen?

“Dat komt eigenlijk vanuit mijn Nijmeegse vriendenkring van de basis- en middelbare school. Ik was altijd al bevriend met Tim, de drummer van De Staat. Daardoor begaf ik me altijd in een muzikale omgeving. Ik ging naar feestjes waar veel muziek werd gemaakt en ging voor de gezelligheid mee naar optredens van de band.

Ik had een rijbewijs en mijn vader een busje, dus dan wordt je vanzelf die jongen die het busje kan regelen.

Voordat Sebastiaan ging touren met De Staat, hielp hij ook al mee als vrijwilliger op verschillende Nijmeegse festivals, zoals Oranjepop en Valkhoffestival. Dat doet hij tegenwoordig nog steeds, maar nu als freelancer in plaats van vrijwillig. En het lijstje festivals is inmiddels ook flink uitgebreid. “Dat is vooral werk als stagemanager. Ik krijg van te voren een draaiboek, kom aan op de dag dat de festivaldeuren opengaan en dan is het gewoon dagen draaien.”Ook helpt hij wel eens met de opbouw van een festival. “Met het oog op dat werk, ben ik van plan om volgende maand mijn heftruckcertificaat te halen.”

Sebastiaan had altijd al de ambitie om in de muzieksector te werken, maar de bestaande relevante hbo-opleidingen leken hem destijds niet interessant. “De opleiding muziekmanagement bestond toen net, maar daar had ik niet zoveel vertrouwen in.” Uiteindelijk koos hij voor de lerarenopleiding Aardrijkskunde. “Dat leek me qua people skills en algemene vaardigheden een veel zinvollere studie dan muziekmanagement. Dat laatste kon ik ook wel in het werkveld leren, ik werkte immers al bij festivals en voor De Staat.” Vier jaar lang volgde hij de opleiding, maar tijdens het afstudeertraject werd de combinatie werk en studie te veel. Hij stopte met de lerarenopleiding om zich vol te storten in de muzikale wereld. “Ik dacht: ‘Ik doe nu wat ik leuk vind, daar liggen kansen genoeg’. Het is zonde dat ik mijn diploma niet heb gehaald, maar heb er alsnog veel van opgestoken. Zo heb ik nooit moeite met de begeleiding van stagiaires en met het motiveren van mensen.”

Inmiddels werk je al zo’n tien jaar als freelancer. Veel mensen haken eerder af in de freelancewereld…

“Klopt. Voor sommige mensen is het freelancen ook gewoon niet zo weggelegd. Je moet een bepaald type zijn, om kunnen gaan met onzekerheid en onregelmatigheid.”

Is er in die tien jaar veel veranderd voor jou?

“Ja, zeker. Je groeit toch wat meer naar de seniorfuncties toe. Daarnaast kun je meer gaan vertrouwen op de automatische piloot. Bijvoorbeeld bij grote festivals als Music Meeting, waar het technische gedeelte redelijk uitdagend is. Dat soort dingen gaan nu veel makkelijker, omdat je weet waar het gaat knellen.

Maar sommige dingen worden ook juist moeilijker. De techniek wordt bijvoorbeeld steeds complexer, dus ik moet mijn kennis continu blijven bijspijkeren. Dat houdt het wel interessant.”

En de band De Staat is in die jaren natuurlijk ook steeds bekender geworden. Hoe werkt dat door in jouw functie?

“Je krijgt te maken met steeds grotere venues. De Staat heeft zich daarin ontwikkeld en ik ben daarin meegegroeid. Eerder was het vooral een kwestie van het busje en de spullen op bestemming krijgen en eventueel een hotel regelen. Als het niveau wat hoger wordt, komen er meer partijen en dus belangen bij, worden de kosten hoger. De schaal gaat aan alle kanten omhoog. En ja, er zijn ook meer mensen die iets van jou of de band willen. Je moet jezelf wat meer gaan afschermen.”

Hoe zijn gemiddelde werkweek er uitziet, durft Sebastiaan niet precies te zeggen. “Het hangt er een beetje vanaf. Soms moet ik echt naar afspraken toe. In de weken met veel grote evenementen zit ik veel in overleg met andere partijen. En op tournee is het natuurlijk weer heel anders. Ik probeer niet heel veel meer dan 40 uur per week te maken, maar dat is erg moeilijk.” Hij geeft toe: het is veel avondwerk. “Ik bereid meestal in de middag mijn avondeten voor, want dan weet ik zeker dat dat goed komt. En ik probeer altijd nog even te sporten voordat ik weer begin in de avond.”

“Overigens is het niet altijd zo druk hoor”, zegt Sebastiaan bijna verontschuldigend. “Hoewel het festivalseizoen steeds langer wordt, ligt dat nog steeds een aantal maanden redelijk stil. En voor bands zijn er natuurlijk ook lange periodes zonder tours. Bijvoorbeeld als ze een plaat schrijven. Dan zit ik weleens anderhalve maand bijna alleen maar thuis. Ik heb inmiddels geleerd om dan lekker andere dingen te gaan doen, dat te accepteren als tijd voor mezelf. Want als je dat ook gaat opvullen, wordt het snel te veel.”

Je zou niet de eerste zijn die zich overwerkt in de cultuursector. Heb je daar weleens last van gehad?

“Nee niet echt, maar ik heb ook wel het geluk dat veel van mijn opdrachten fatsoenlijk betalen. Ik hoef geen slecht betaalde klussen aan te nemen om rond te komen. Verder is het zaak je vrije tijd goed in te richten. Tijdens een tour moet ik bijvoorbeeld wel af en toe een beetje bewegen, rennen of klimmen.”

Vind je het moeilijk om je eigen tijd in te delen?

“Wat vooral moeilijk is, is dat je toch altijd slaaf bent van je agenda. Die zogenaamde vrijheid… Je kan nooit zomaar thuis blijven als je ziek bent, want dat betekent ook gewoon geen inkomsten.”

Zou je altijd zzp’er willen blijven?  Of zie je een vast dienstverband ook wel zitten?

“Nee, ik zou niet per se in vaste dienst willen of misschien zelfs wel kunnen werken. Ik vind het wel lekker om vrij te zijn in de keuzes die ik maak. Dat ik niet teveel commitment hoef te geven.”

Wat vind je het leukste aan je werk?

“Dat je uiteindelijk toch degene bent die er mede voor heeft gezorgd dat alle partijen samenkomen en dat al die mensen met een kaartje een show te zien krijgen. En dat je op een festivalterrein kan rondlopen en dat je dan echt deel bent van het geheel. Ik sta heel erg op de achtergrond, maar ben toch essentieel.”

Tot slot: heb je nog tips voor mensen die in de muzieksector aan de slag willen?

“Begin onderaan. Doe vrijwilligerswerk en grijp alle kansen aan om draaiuren te maken. Ga eens met een band mee op pad en kijk waar je tegenaan loopt.

Bied je aan en zeg: ‘Hee, hallo, zal ik de bus rijden?’ Of ga met een geluidsbedrijf mee, ook al heb je de ballen verstand van techniek. Ze kunnen altijd wel wat handjes gebruiken.

Je kunt er natuurlijk ook instappen via een stage bij een boekings- of managementbureau, maar het draait toch vooral om heel veel verschillende producties zien en meemaken. Er is nooit één waarheid natuurlijk, dus het is goed om op verschillende plekken te kijken.”

De meeste mensen in de cultuursector werken vanuit een grote passie voor hun beroep. Het zijn vaak bijzondere beroepen. In onze rubriek Close Up zoeken we uit wat deze beroepen inhouden.

Tekst: Thijs van Beusekom, Culturele vacatures
Datum: 02/05/2019